ان. پی. تی

تجربه تلخی که از کاربرد تسلیحات هسته ای در اثنای جنگ جهانی دوم در ذهن بشریت نقش بسته است، لزوم درپیش گرفتن تدابیری برای جلوگیری از تکرار آن، پیشگیری از تروریسم هسته ای و ارتقای استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای را به یکی از اولویت های مهم و عمده نهادهای بین المللی و به ویژه کشورهای قدرتمند تبدیل کرده است. در پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی به بررسی رژیم چندجانبه گرایی هسته ای که به معنای عدم تکثیر و تبدیل مراکز فرآوری هسته ای در طول زنجیره تولید، اعم از استخراج اورانیوم تا غنی سازی و غیره با مدیریت بین المللی و کنسرسیوم با نظارت آژانس بین المللی انرژی هسته ای در سطح جهان است، پرداخته می شود و موضع جمهوری اسلامی ایران و سایر دولت های غیرمتعهد مورد بررسی قرار می گیرد. فرضیه مطرح شده این است که: هرچند طرح چندجانبه گرایی هسته ای با هدف دوگانه استفاده صلح آمیز از فناوری های هسته ای و درعین حال امنیت هسته ای در جهان امروز امری لازم و مطلوب به نظر می رسد، ولی از سوی دیگر ممکن است تحت تأثیر متغیرهای سیاسی قرار گیرد و به تبعیض و محرومیت برخی از کشورهای مخالف وضع موجود منجر شود. در نتیجه به دلیل پیامدهای حقوقی، اقتصادی و سیاسی آن مورد انتقاد برخی کشورها و سیاست مداران ازجمله جمهوری اسلامی ایران است که این مقاله به تحلیل این مسئله می پردازد.

کره شمالی از سال 1985به فکر بهبود مناسبات با آمریکا از طریق کنار گذاشتن برنامه هسته ای خود بر آمد، اما با خط مشی های متفاوت روسای جمهور آمریکا از حزب جمهوریخواه و دموکرات مواجه شد. جمهوری خواهان آمریکا برنامه هسته ای و موشکی کره شمالی را نقض قوانین بین المللی می دانستند و در نتیجه خواستار تنبیه دولت آن کشور بودند، اما دموکرات ها به دنبال مصالحه برد – برد با آن دولت بودند. کره شمالی در مواجه با این دو سیاست متضاد، به سیاست سخت گیری و تعامل در برنامه هسته ای خود روی آورد و ترکیبی از خط مشی های واقعگرا و عملگرا را بروز داد.  سرانجام، در سال 2006 ، با آزمایش سلاح هسته ای جامعه بین الملل را در برابر عمل انجام شده قرار داد. از آن زمان، برنامه هسته ای و موشکی کره شمالی بدون وقفه ادامه دارد.