بررسی ارتباط رشد-آلودگی در چارچوب یک الگوی رشد درونزای تعمیم یافته: یک الگوی کالیبره شده برای اقتصاد ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف اصلی مقاله حاضر کالیبره کردن یک الگوی رشد درون زای تعمیم یافته برای اقتصاد ایران می باشد. در بعد نظری یک الگوی رشد تعمیم یافته، با در نظر گرفتن فرض انتقال تکنولوژی پاک، به اقتصاد باز توسعه داده شده است. با استفاده از نظریه کنترل بهینه، الگو به صورت تحلیلی حل و مجموعه شرایط لازم برای قرار گرفتن اقتصاد بر روی مسیر رشد وضعیت پایدار استخراج شده است. بر این اساس شرط پایداری توسعه آن است که همراه با رشد اقتصادی، آلودگی افزایش پیدا نکند. به منظور آزمون تجربی الگو با استفاده از داده ها و مقادیر پارامترهای متناظر با اقتصاد ایران، الگو کالیبره شده است. تأثیر پارامترهای ضریب ریسک گریزی نسبی، ترجیحات زیست محیطی تولید کنندگان و ترجیحات زیست محیطی مصرف کنندگان و انتشار تکنولوژی پاک بر نرخ رشد متغیرهای کلیدی الگو بر روی مسیر وضعیت پایدار (SS) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج بیانگر آن است که ارتباط بین رشد اقتصادی و آلودگی بر روی مسیر رشد وضعیت پایدار، و از این رو وضعیت توسعه پایدار، بسته به ضریب ریسک گریزی نسب ی، می تواند متفاوت باشد. به طوری که برای مقادیر کوچک ضریب ریسک گریزی نسبی (کوچک تر از یک)، همراه با رشد اقتصادی انتشارآلودگی افزایش می یابد و برای مقادیر بزرگتر از یک، همراه با افزایش تولید، آلودگی کاهش پیدا می کند. همچنین، تجزیه و تحلیل حساسیت بیانگر آن است که ترجیحات زیست محیطی تولید کنندگان و ترجیحات زیست محیطی مصرف کنندگان به ترتیب بیشترین تأثیر مثبت و منفی را بر موجودی آلودگی دارند. افزون براین پارامتر انتشار تکنولوژی پاک دارای تأثیر منفی برآلودگی و شدت انتشار آلودگی می باشد. این نتایج از نقطه نظر سیاست گذاری و برنامه ریزی برای دست یابی به توسعه پایدار حائز اهمیت است.