اندیشه های جمعیتی

حجه الاسلام، ابوحامد، امام محمد غزّالی طوسی، یکی از بزرگ ترین مردان تصوف سده ی پنجم هجری (505- 450 ه.ق) است. مقاله ی پیش رو در پی شناخت گزیده ای از اندیشه های جمعیتی غزالی درباب پدیده های مهاجرت و یا به تعبیر خود وی "سفر" می باشد. وی اندیشه های خود را حدود نهصد سال پیش در کتاب "احیاء علوم الدین" و هم چنین کتاب کیمیای سعادت که فشرده ی فارسی اثر فوق است، ارائه نمود. روش تحقیق، توصیفی و تحلیلی است. در این زمینه، از اسناد و مدارک، منابع و آثار غزالی بهره گرفته ایم تا درزمینه موضوع مدنظر به جمع بندی برسیم. بنابر یافته های تحقیق، او بسیاری از ابعاد پدیده ی مهاجرت را که دوران کنونی مطرح هستند را بررسی کرده است. وی مهاجرت را پدیده ای گروهی، اختیاری و غالباً کوتاه مدت دانسته که به دلایل مختلف نظیر اوضاع نامساعد اقتصادی و گرانی، در جهت کسب علوم مختلف دینی، اخلاق نفس و آیات خدای روی زمین، تفرج و تفنن، گریختن از بیماری های مرگبار و آن چه دین را مشوش می کند؛ صورت می پذیرد. هم چنین قائل به ارتباط تنگاتنگ میان مهاجرت و عمران و آبادنی می باشد و در نوشته های خویش به روایت های تاریخی و سیره ی ائمه معصومین و امامان استناد می کند که این امر ناشی از عقاید و روحیات مذهبی متفکر مسلمان می باشد.