شویلر

چگونگی تعامل با روسیه به عنوان یکی از قدرت های بزرگ و تأثیرگذار نظام بین الملل همیشه یکی از موضوع های مهم سیاست خارجی ایران از بعد از انقلاب بوده است. به موازات تبدیل شدن غرب و به ویژه آمریکا به «دیگریِ» غیرقابل اعتماد در سیاست خارجی ایران، گرایش این کشور به روسیه، به عنوان «دیگریِ» قابل اعتماد بیشتر شده است. هدف اصلی در این پژوهش بررسی چرایی چنین گرایشی از دیدگاه نظری است. پرسش اصلی این نوشتار این است که کدام یک از نظریه های اتحاد و ائتلاف در ادبیات روابط بین الملل، قدرت تبیینی مناسب تری برای بررسی گرایش جمهوری اسلامی ایران به روسیه دارند؟ در پاسخ به این پرسش این فرضیه مطرح می شود که از میان روایت های مختلف نظری اتحاد و ائتلاف دولت ها با یکدیگر، روایت های نظری نوواقع گرایانه از جمله نظریه «موازنه تهدید» یا «سیاست دنباله روی»، تحلیل دقیق تری از چشم انداز روابط دو کشور ارائه می دهند. یافته های این پژوهش نشان می دهد که در هر یک از این دو روایت نظری «علل، انگیزه و نتایج» سیاست گرایش ایران به دولت روسیه به طور کامل متفاوت از یکدیگر در نظر گرفته می شود. از سویی، در روایت نظری «سیاست دنباله روی» باید روایت والتی و شویلری را جدا کرد و روایت شویلر را روایت مناسبی برای تببین سیاست ایران به روسیه در نظر گرفت. این پژوهش از نظر روش، مبتنی بر بررسی موردی در یک چارچوب نظری (سازگاری نظریه با مورد) به عنوان یکی از روش های پژوهش کیفی است. روش گردآوری اطلاعات نیز به شیوه کتابخانه ای، مطالعه اسنادی و استفاده از منابع مجازی است.