عکس صحنه پردازی شده

عکس ها چونان اسنادی تاریخی منبعی برای دستیابی به واقعیت های گذشته هستند و بخشی از آگاهی تاریخی جمعی را شکل می دهند. اما عکس، همچون دیگر رسانه ها، تصویری کامل از تاریخ نیست؛ بلکه گزینش شده و برجسته سازی شده است. در واقع، عکس های تاریخی روایتی جهت داده شده و رسمی از گذشته دارند. از سوی دیگر، این هنرمندان هستند که با درام عکاسانه ساختار خطی روایت رسمی از تاریخ را بر هم می زنند و دوگانه حافظه و فراموشی را به منزله موضوع اندیشه و به مثابه برساخته ای اجتماعی تبدیل به ابزار روشنگری سیاسی می کند. سازوکار سیاست با تأکید بر رویدادهای درخشان به دنبال یادآوری خاطرات قدرت و پیروزی است و شکست های تاریخی را به فراموشی می کشاند؛ از همین رو است که منتقدان قدرت بر گسست ها و فراموش خانه های تاریخ تأکید می کنند. هنرمندان هم در ساخت حافظه و هم در بازسازی خاطره های فراموش شده نقش مهمی دارند؛ چه در ثبت رویدادهای هنری که اوج های درخشان تاریخ ملت را به فیلم و تصویر تبدیل می کنند، چه با خلق آثار انتقادی که تصویر رو به فراموشی تاریخ را یادآور می شوند. فیلم های تاریخی، عکاسی تاریخی و نقاشی تاریخی بخشی از این تلاش است. این مقاله به بررسی عکس های صحنه پردازی شده آزاده اخلاقی در مجموعه عکس «به روایت یک شاهد عینی» بر اساس تحلیل گفتمان می پردازد. با بررسی استراتژی-های گفتمانی حافظه-فراموشی در این مجموعه عکس، سه گونه روایت (فراموش شدگان، حذف شدگان و طرد شدگان) در تاریخ ایران تحلیل شد و نشان داده شد که هنرمند چگونه با کنش زیباشناختی خود سازوکارهای فراموشی حافظه جمعی را بازنگری می کند.

خیال یا تصویر ذهنی، بستر ظهور خلاقیت هنری است و ریشه آن، در ضمیر ناخودآگاه انسان جای دارد. خلق یک اثر هنری با پوشش مفاهیم زیبایی شناسی، نوعی خیال پردازی است. هنر، ارتباط روح با دنیای ابدیت و ماورای جهان هستی است. عکاسی صحنه پردازی شده تخیل یا رویایی است برای بدل شدن به واقعیت که نیازمند بازگشت به خویشتن را دارد. در تصاویر جی یونگ لی، می توان به وضوح نقش تجسم خلاقیت را در چینش های خردی دید و ریشه محکم ایماژهای ذهن ناخودآگاه و عینیت بخشیدن به آن ها را در قیاس با ارائه هایشان تحت قلمرو صور خیال درک کرد. این مقاله با استناد به نظریه های کارل گوستاو یونگ مبتنی بر روان شناختی پندار، به پژوهش در باب آفرینش خیال بر صحنه حقیقت پرداخته است. طبق نظریات یونگ می توان چنین نتیجه گرفت که جی یونگ لی با تاکید بر پدیده های ذهنی ناشناخته و سفر به درون به دنیای رویاهایش ورود کرده و از گیاهی چون لوتوس و حیواناتی چون موش و کلاغ و حشراتی چون کرم و مورچه و تخم مرغ و... استفاده کرده تا یک عنصر را به جای چند عنصر بنشاند؛ به این معنا که افکار ناشناخته را به جای کلاغ های شناخته شده معرفی کرده است و فضای تخیلی تصاویرش را به یک عنصر برای تمامیت مفهوم تکرار کرده و محتوای تخیلش را تجلی داده است. همچنین در تصاویر مختلف او مانند رستاخیز که تاکید بر زندگی که همان تاثیرات کهن الگوها بوده است، خاطرات غرق شدن را توسط رابط تداعی کننده (پدر) آشکار و به تصویر کشیده است و باعث تولد دوباره او می شود.