سیاسی - اجتماعی

مقاله پیش روی با هدف تبیین دیدگاه سیاسی اجتماعی میرزا تورسون زاده (1977-1911) -شاعر معاصر تاجیک- برآن است منظومه داستانی او؛ «از گنگ تا کرِمل» (1970-1966) را از دیدگاه محتوایی بررسی کند و با رویکردی توصیفی- تحلیلی، هدف غایی شاعر و سیر روایی آن را برای مخاطب تحلیل نماید. دستاورد پژوهش نشان می دهد تورسون زاده، ملقب به «قهرمان ملی تاجیکستان»، که امروزه نیز تصویر او بر روی پول رایج کاغذی این کشور، قابل مشاهده است، این اثر را هم چون دیگر آثار خود، در مکتب رئالیسم سوسیالیستی و در ستایش نظام حاکم بر اتحاد جماهیر شوروی سروده است. او در این منظومه 436 بیتی، نام لنین (1870-1924) را 28 مرتبه شیفته وار تکرار کرده، درحالی که نام «پراتَپ»، -قهرمان اصلی داستان- را که به منظور آزادی هندوستان، قصد سفر از رودخانه گنگ تا قصر کرملین (کرمل) دارد، تنها 17 مرتبه به کار برده است.گویی داستان بهانه ای برای ستایش لنین است که سرانجام نیز در جشن صدسالگی او به چاپ می رسد. بنابراین، هرچند شاعر آن را در دوران «نرمش خروشچف (1894-1971)ی» سروده، عنوان «لنین نامه» برای داستان مذکور از عنوان کنونی آن سزاوارتر است. این منظومه، صرف نظر از برخی عیوب ِوزن و قافیه، با تصویرآفرینی و خیال انگیزی سروده شده و هدف آرمانگرایانه شاعر، همان مقصود «پراتپِ» مسافر، یعنی اتحاد شرق در مواجهه با غرب است.

یکی ازویژگی های تفاسیر معاصر ،اتخاذ رویکرد سیاسی- اجتماعی است که به همه آیات قرآن از زاویه طرح و حل مسائل و مشکلات اجتماعی جوامع بشری می نگرد و هدفش عرضه مسائل اجتماعى بر قرآن و یافتن راه حل ها و درمان آن ها و سوق دادن جوامع به سمت تحول و پیشرفت است. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی از منابع کتابخانه ای، شاخصه های رویکرد سیاسی اجتماعی محمد جواد مغنیه در تفسیر الکاشف، مورد واکاوی قرار داده است. نتایج بررسی نشان می دهد که دغدغه اصلی مغنیه در تفسیر قرآن کریم، متجلی ساختن کلام الهی در متن زندگی بشر بود و راه حل های نظام مند و کارآمدی را برای مسائل و پرسش های نو پدید حیات انسانی، منطبق با واقعیت های عینی زندگی اجتماعی از قرآن جستجو می کرد. داشتن اندیشه تقریبی، مقابله سیاست های استعماری آمریکا، تشویق بر مبارزه، پشتیبانی از آزادی خواهان، غرب ستیزی، مبارزه با صهیونیسم وتوجه به نظارت همگانی، از جمله شاخصه های رویکرد سیاسی اجتماعی او محسوب می شود که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است.