پهنه بندی کیفیت هوای مناطق 22 گانه شهر تهران با استفاده از GIS و روش های زمین آمار(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آمایش محیط سال چهاردهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۵۲
19 - 44
حوزه های تخصصی:
آلودگی هوا، به عنوان یکی از مهم ترین مشکلات زیست محیطی شهرها نمودی از باز خورد فعالیت های ناپایدار انسانی در سیستم های شهری محسوب می شود. تشخیص مشکلات ناشی از اثرات آلودگی در شهرها، ناکارآمدی برنامه های شهری مبتنی بر رهیافت های سنتی در مواجهه با اثرات آن و پیش بینی دقیق مناطق آلوده به عنوان بخشی از گام های مناسب می تواند اطلاعات مفیدی را برای برنامه ریزان جهت مقابله با این مسئله ارائه نماید. در این مقاله، با توجه به معضل آلودگی هوا برای شناسایی دقیق تر وضعیت مناطق 22 گانه شهر تهران و روند آلودگی، اقدام به ارائه نقشه های پهنه بندی مناسب درطی سال های (1390-1395) شده است. هدف حرکت از تصورات ذهنی و خیالی به واقع گرایی است. روش تحقیق مطالعه "توصیفی- مقطعی" بوده و در آن به تحلیل فضایی میانگین (AQI) سالانه، ارائه شده توسط ایستگاه های سنجش آلودگی هوا در شهر تهران پرداخته شده است. ابتدااز آمارهای روزانه آلودگی هوا بر اساس شاخص (AQI) طی سال های مزبور در شهر تهران میانگین گرفته و سپس در محیط (GIS) با استفاده از روش درون یابی (IDW) نقشه های پهنه بندی آلودگی هوا بدست آمد. همچنین با مدل آماری ضریب همبستگی اسپیرمن رابطه میان دو متغیر تصادفی ارتفاعات و آلودگی هوا بررسی شد. سپس با تحلیل نقشه های مزبور آلوده ترین مناطق شهری و دلایل آن بیان گردید. نتایج نشان داد که بیشترین پهنه آلودگی هوای تهران طی سال های مزبور"مناطق مرکزی و جنوب غربی" شهر تهران می باشد، رابطه معنی دار بین عامل ارتفاع و آلودگی هوای تهران وجود ندارد. بدین ترتیب با استفاده از شناسایی و تعمیم پذیری نظریه این پژوهش در خصوص آلودگی میسر شد و در نهایت با توجه به مناطق بیشتر آلوده شهر تهران، راه حل های سیستماتیک کارا ارائه گردید.