تأثیر دوزبانگی بر رشد زبانی: شواهدی از کودکان دوزبانه کردی کلهری و فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زبان پژوهی سال چهاردهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴۵
129 - 149
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر پدیده دوزبانگی بر رشد زبانی دانش آموزان دو زبانه کردی ( گویش کلهری) و فارسی زبان پایه اول تا سوم ابتدایی در شهر کرمانشاه انجام گرفته است. برای انجام این پژوهش، 120 دانش آموز پسر و دختر پایه اول، دوم و سوم ابتدایی شهر کرمانشاه انتخاب شدند. آزمودنی های هر پایه تحصیلی شامل 40 نفر -یک گروه 20 نفره تک زبانه کرد و یک گروه 20 نفره دوزبانه- از دانش آموزان پسر و دختر بودند. به منظور ارزیابی رشد زبانی آزمودنی ها، از دو آزمون رشد زبانی تُلد و آزمون نمونه گفتار پیوسته استفاده شد. تحلیل آماری داده ها نشان داد که عملکرد دانش آموزان دوزبانه پایه اول در همه خرده آزمون های آزمون تُلد و نمونه گفتار پیوسته دچار تأخیر است (05/0P <). در پایه دوم، اختلاف معناداری بین عملکرد دانش آموزان دوزبانه و تک زبانه ها وجود نداشت. در پایه سوم، تحلیل آماری نشان داد که تفاوت عملکردی بین دانش آموزان تک زبانه و دوزبانه در خرده آزمون های درک دستوری، تکمیل دستوری، تمایزگذاری واژه، تحلیل واجی و شاخص ِمیانگین طول پاره گفتار معنادار نیست (05/0P >). با این حال، دوزبانه ها در مقایسه با تک زبانه ها در خرده آزمون های واژگان تصویری، واژگان ربطی، واژگان شفاهی، تقلید جمله، تولید واژه و شاخص غنای واژگانی از عملکرد بهتری برخوردار بودند و اختلاف عملکرد آن ها معنادار بود (05/0P <). همچنین، یافته ها نشان داد که دوزبانگی بر رشد زبانی کودکان تأثیر مثبت دارد. با این وجود، به نظر می رسد که چندین عامل مانند میزان تسلط دوزبانه ها به هر دو زبان، میزان در معرض بودن و به کارگیری دو زبان در محیط های گوناگون، رده های زبانی، آموزش، و عواملی از این قبیل، می توانند در تأثیر دوزبانگی بر رشد زبانی دخالت داشته باشند.