پیشینه فرهنگی

مواجهه با تمدن جدید غرب، تأثیرات به سزایی در تحولات فکری و فرهنگی جامعه ایران و نیز آرا و دیدگاه های روشنفکران دوره ی قاجار داشته است که رویکرد منفی یا کم انگاری روشنفکران این دوره نسبت به پیشینه علمی و فرهنگی ایران دوره اسلامی را می توان از جمله مهم ترین این تأثیرات برشمرد. نفی و یا تضعیف هویت فرهنگی یکی از پیامدهای این رویکرد به شمار می آید و همین موضوع، اهمیت پرداختن به چگونگی تأثیرگذاری غرب در این زمینه را فزونی می بخشد. این نوشتار بر آن است تا با روش توصیفی و تحلیلی و با استناد به آثار مکتوب برجای مانده از روشنفکرانی هم چون آخوند زاده، کرمانی و طالبوف به این پرسش پاسخ دهد که مواجهه با غرب به چه شیوه ای توانسته است بر نوع نگاه روشنفکران این دوره تأثیری منفی نسبت به پیشینه علمی و فرهنگی ایران دوره اسلامی داشته باشد. یافته های پژوهش حاضر بیانگر آن است که شناخت نادرست و ناقص روشنفکران نسبت به اصل تمدن غرب از سویی و تأثیرپذیری ایشان از برخی مبانی فکری و فرهنگی آن مانند علم جدید، آرا مستشرقین غربی و باستان گرایی از سویی دیگر، مهم ترین تأثیرات را در شکل دهی به نگرش منفی آنان داشته اند.

پیشینه فرهنگی از طریق باورها در مورد اثربخشی و انزوای اجتماعی ناشی از دورکاری بر اثرات آن منتقل و استرس شغلی را تحت تأثیر قرار می دهد. در مطالعه حاضر آثار مفید و ناکارآمد دورکاری بر استرس شغلی برگرفته از تحقیقات موجود با استفاده از نظریه ارزش های فرهنگی و نقش تعدیل کننده پیشینه فرهنگی کارکنان ازجمله؛ فردگرایی و فاصله قدرت به عنوان هدف پژوهش، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. مطالعه حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی-پیمایشی (سه مرحله ای/زمانی جهت کاهش خطر واریانس روش رایج) است. در زمینه یابی اول، 981 کارمند شرکت که 511 نفر (نرخ پاسخ 52درصد)، زمینه یابی دوم را تکمیل کردند. 384 کارمند زمینه یابی سوم را با نرخ پاسخ 2/75درصد تکمیل نمودند. داده ها از طریق پرسشنامه های استاندارد؛ فاصله قدرت و فردگرایی با شش گویه؛ استرس شغلی، باورها درزمینه اثربخشی و انزوای اجتماعی دورکاری هر کدام با سه گویه جمع آوری و با استفاده از معادلات ساختاری و نرم افزار Mplus مورد تحلیل قرار گرفت. تأثیرات دورکاری بر استرس شغلی به ارزش های فرهنگی وابسته است. کارمندان دارای امتیازات فاصله قدرت پایین و فردگرایی بالا به دلیل باورهای مثبت نسبت به اثربخشی دور کاری از طرح های دورکاری استقبال می کنند، درحالی که کارمندان دارای امتیازات فاصله قدرت بالا و فردگرایی پایین، دورکاری را به عنوان یک حالت کاری مخرب، تلقی و باورهای منفی بیشتری در مورد دورکاری دارند. ازاین رو دورکاری فقط زمانی موجب کاهش استرس شغلی می شود که کارکنان باور نداشته باشند که دورکاری منجر به انزوای اجتماعی می شود. سازمان ها از دورکاران دارای جهت گیری های فاصله قدرت بالا و فردگرایی پایین که باورهای منفی در مورد دورکاری دارند، بیشتر حمایت کنند چون با تغییر باورهای منفی، تأثیرات مفید دورکاری ازجمله اثربخشی و عدم انزوای اجتماعی، ضمن کاهش استرس، باعث بهزیستی و کاهش هزینه های سفرهای سازمانی کارمندان خواهد شد.