لحن گزارش حسابرس

ازآنجایی که ابزاراطلاع رسانی حسابرس گزارش حسابرسی است، لحن وکلمات مورد استفاده در این گزارش نیز از اهمیت به سزایی برخوردار است. اگرچه ﮔﺰارش ﺣﺴﺎﺑﺮس در ﻃﻮل زﻣﺎن ارﺗﻘﺎ ﯾﺎﻓﺘﻪ اما ﻫﻨﻮز ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ ﻣﻮاﺟﻪ اﺳﺖ از این رو ﻣﯽ ﺑﺎﯾﺴﺖ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻮﺷﮑﺎﻓﺎﻧﻪ ﺗﺮ ﺗﻬﯿﻪ ﺷﻮد ﺗﺎ از ﺑﺮداﺷت های ﻧﺎدرﺳﺖ ﺗﺎ ﺣﺪ اﻣﮑﺎن ﮐﺎﺳﺘﻪ ﺷﻮد. در پژوهش حاضر تاثیر مدیریت سود بر لحن و پیچیدگی گزارشات حسابرس مورد بررسی قرارگرفته است که پس از شرح مبانی نظری و تدوین فرضیه های پژوهش، تعداد 135 شرکت پذیرفته شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار طی سالهای 1396 و1397 برگزیده شد و از طریق رگرسیون حداقل مربعات معمولی مورد آزمون قرارگرفت. نتایج پژوهش حاکی از آن است که رابطه ی منفی معناداری بین مدیریت سود تعهدی و لحن مثبت گزارش حسابرس وجود دارد، همچنین یافته ها وجود یک رابطه ی مثبت معنی داری بین مدیریت سود و پیچیدگی گزارشات را نیز نشان می دهد. متن کاوی گزارشات حسابرسی می تواند علاوه بر بیان اهمیت و کاربرد این موضوع برای حسابرسان، برای خط مشی گذاران و تدوین کنندگان استانداردهای گزارشگری نیز موجب شناخت فاصله ی انتظارات و همچنین قدم برداشتن در راستای کاهش این فاصله از طریق الزام به تهیه ی گزارشات حسابرسی خوانا شود. علاوه بر این کمک می کند درک افراد از تأثیرات استفاده از اطلاعات کیفی، مانند زبان گزارشگری درگزارش های مالی و حسابرسی وسیع تر شود. کلیدواژه ها : لحن گزارش حسابرس، پیچیدگی، مدیریت سود تعهدی، متن کاوی، فاصله ی انتظارات

در پژوهش حاضر به رابطه اطلاعات کیفی گزارش حسابرس و کیفیت حسابداری پرداخته شده است. به طور خاص، رابطه لحن گزارش حسابرس بر حق الزحمه حسابرسی (معیار کیفیت حسابرسی مبتنی بر ورودی فرآیند حسابرسی) با توجه به مفاهیم ریسک، ریسک تجاری صاحبکار و ریسک دادخواهی، مورد بررسی قرارگرفته است. برای آزمون فرضیه های پژوهش از داده های 360 سال-شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی بازه زمانی 6 ساله، سه سال قبل و سه سال بعد از تجدیدنظر در استاندارد حسابرسی شماره 700 استفاده شد. داده های متنی با استفاده از نرم افزار تحلیل متنی مکس کیو-دی ای تحلیل شد و پس از کمی شدن همراه با سایر داده های کمی با استفاده از رگرسیون خطی چند متغیره در نرم افزار ایویوز و اس پی اس اس تجزیه و تحلیل شدند. نتایج بیانگر وجود یک رابطه معکوس ضعیف بین لحن خوش بینانه با متغیر حق الزحمه حسابرسی است. علاوه بر این، یافته ها نشان داد پذیرش الزامات استاندارد حسابرسی شماره 700 تغییرات معنادار در رابطه بین لحن گزارش حسابرس و حق الزحمه نسبت به دوره قبل از تجدیدنظر ایجاد نمی نماید. به طورکلی نتایج پژوهش، شواهدی از غالب بودن اثر علامت دهی (هرچند به صورت ضعیف) در نمونه مورد بررسی حکایت می کند

هدف: با توجه به آزادی عمل نسبی حسابرس در انتخاب عبارت ها و کلمه های به کار رفته در نگارش بندهای تأکید بر مطلب خاص و همچنین، نظر به تعاملات بین حسابرس و مدیران صاحب کار، در تعیین موضوع و جمله بندی به کار رفته در بندهای مذکور، در این پژوهش رابطه بین توانایی مدیریت با لحن بندهای تأکید بر مطلب خاص گزارش حسابرسی بررسی شده است. هدف این پژوهش، فراهم آوردن شواهدی در رابطه با بهره برداری حسابرس از لحن گزارش حسابرسی، برای انتقال پیام و دیدگاه خود درباره اقلام صورت های مالی به استفاده کنندگان از گزارش ها و تأثیر ویژگی های صاحب کار و مدیران آن بر لحن گزاش حسابرس است.روش: در پژوهش حاضر به منظور تحلیل لحن، ۲۱۰۴ بند تأکید بر مطلب خاص گزارش حسابرسی مربوط به ۱۷۹ شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار، طی دوره زمانی ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۲، بر مبنای رویکرد NLP، از واسط برنامه نویسی مدل زبانی جی پی تی ۴ (GPT-4 API) با بهره گیری اسکریپت توسعه یافته در زبان برنامه نویسی پایتون استفاده شده است. اسکریپت پایتون و پرامپ جی پی تی، به نحوی تنظیم شده است که خروجی آن، درصدهای مثبت، منفی و خنثی بودن هر بند و طبقه بندی کلی آن بند در یکی از سه گروه مثبت، منفی یا خنثی است. برای سنجش کارایی شرکت و توانایی مدیران از مدل دمرجیان، لو و مک وی (۲۰۱۲) استفاده شده و فرضیه پژوهش با استفاده رگرسیون های توبیت و لجستیک آزمون شده است.یافته ها: نتایج به دست آمده نشان می دهد که لحن بندهای تأکید بر مطلب خاص گزارش حسابرس در ۳۱درصد موارد «منفی» و در ۱۰درصد موارد «مثبت» (در مجموع در ۴۱درصد موارد غیر خنثی) طبقه بندی می شود. نتایج حاصل از برآورد مدل های رگرسیونی نشان می دهد که حسابرسان در رابطه با شرکت های با کارایی بالاتر، از لحن منفی کمتری استفاده می کنند و لحن بند تأکید بر مطلب خاص این دسته از شرکت ها، اغلب جهت گیری خنثی دارد. در مقابل، حسابرسان در مواجهه با مدیران با توانایی بالا، بیشتر از لحن منفی استفاده می کنند و به استفاده از لحن خنثی تمایل کمتری دارند. درنهایت، سازمان حسابرسی و مؤسسه حسابرسی مفید راهبر، در مقایسه با سایر مؤسسه های حسابرسی، از لحن منفی بیشتری در بندهای تأکید بر مطلب خاص استفاده می کنند.نتیجه گیری: رابطه معکوس و معنادار لحن منفی بندهای تأکید بر مطلب خاص با کارایی شرکت، به این معناست که حسابرسان در رابطه با شرکت های با کارایی بالاتر، برآورد خود از ریسک تحریف در گزارشگری مالی را کاهش می دهند و درنتیجه برای پوشش در مقابل ریسک های احتمالی آتی، به استفاده از لحن منفی در بندهای تأکید بر مطلب خاص در گزارش حسابرسی، احساس نیاز کمتری می کنند. در مقابل، حسابرسان در مواجهه با مدیرانی که توانایی بیشتری از خود نشان می دهند، احتمال ریسک بروز رفتار فرصت طلبانه در گزارشگری مالی را افزایش می دهند و درنتیجه با استفاده از لحن منفی بندهای تأکید بر مطلب خاص، ضمن انتقال پیام مدنظر به استفاده کننده از اطلاعات، برای خود پوششی در مقابل ریسک های احتمالی آتی ناشی از رفتار فرصت طلبانه مدیریت فراهم می آورند. به طور کلی، نتایج این پژوهش شواهدی در رابطه با استفاده حسابرس از لحن در بندهای تأکید بر مطلب، به عنوان ابزاری برای انتقال دیدگاه خود درباره اطلاعات مندرج در صورت های مالی، ارزیابی رفتار مدیران شرکت ها در گزارشگری مالی و ایجاد پوشش در مقابل ریسک های گزارشگری مالی صاحب کاران فراهم می آورد.