معیارهای انتخاب محتوا

هدف این مطالعه تحلیل مفهوم محتوا در ادبیات حوزه مطالعات برنامه درسی است. روش این مطالعه واکاوی و استناد به نظریات متخصصان در زمینه انتخاب محتوای مناسب برای برنامه های درسی است. مجموعه ای از شواهد در این زمینه مورد استناد قرار گرفت که حکایت گر بروز جابجایی وسیله-هدف در اندیشه برنامه ریزان درسی است به این معنا که محتوا از ابزاری برای تحقق اهداف عالی آموزش به هدفی مستقل تبدیل شده است. این مدعا در اندیشه های اسپنسر تا آیزنر قابل ردیابی است. اسپنسر در پاسخ به این پرسش که کدام دانش ارزشمندترین است علم را در معنای آشنایی با پدیده ها مطرح می کند. دیویی ضمن پرهیز از تجویز و تحمیل محتوا بر معلمان کوشید رویکردی میان رشته ای برای آموزش دروس مختلف تبیین کند. هرست موضوع عدم تناسب منطقی یا روان شناختی دیسیپلین ها را برای آموزش مدرسه ای می پذیرد. آیزنر محتوا را ابزاری برای رسیدن به هدف دیگر می داند. نیل، برونر، فنیکس و بلوم ضمن اشاره به محدودیت های تلقی سنتی از محتوا، به جای انتخاب محتوای مناسب کوشیدند اصولی نظیر تسلط، علاقه، عمق و ساختار را در تدوین محتواهای درسی رعایت کنند. اندیشمندان انتقادی نظیر اپل، ژیرو و دال نیز تلقی سنتی از محتوا را دارای کارکردهای ایدئولوژیکی و اقتصادی می دانند و اعتقاد دارند که این تلقی باعث ایجاد محدودیت های نظام مند در فرایندهای آموزشی و نتایج تربیتی می گردد. در تحلیل نهایی، مجموعه شواهد نشان می دهد نوع تلقی برنامه ریزان درسی از محتوای برنامه درسی از خطوط فکری متخصصان این رشته فاصله گرفته و به شکل محدودتر و سنتی تری به نام محتوای متنی فرو کاسته شده است.