تحلیل SOAR

امروزه تجربه نشان داده است هر کجا گردشگری به طور اتفاقی و بدون برنامه ریزی و استراتژی مشخص توسعه یابد، مشکلات زیست محیطی و اجتماعی متعددی به وجود می آورد و در دراز مدت مشکلات گردشگری بیشتر از فواید آن می شود، بدین ترتیب جهت کاهش ابعاد منفی و اثرات مخرب توسعه گردشگری در جوامع میزبان، در چند دهه اخیر مفهوم گردشگری پایدار مطرح گردیده است. پژوهش حاضر نیز با هدف امکان سنجی توسعه گردشگری پایدار در شهر نی ریز انجام گرفته است. روش پژوهش مبتنی بر رویکردهای توصیفی –تحلیلی که با پیمایش میدانی جهت تکمیل پرسش نامه ها همراه شده است. داده های مورد نیاز با استفاده از مطالعات کتابخانه ای – اسنادی و بررسی های میدانی با کمک ابزار پرسشنامه گردآوری شده است. روش نمونه گیری نیز تصادفی ساده است که تعداد 382 پرسشنامه از این طریق توزیع گردیده است. نهایتاً پس از گردآوری داده ها با استفاده از روش تحلیل استراتژیک SOAR و آزمون های آماری به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته شده است. نتایج حاصل از تحلیل استراتژیک SOAR نشان می دهد که شهر نی ریز از نقاط قوت و فرصت بی شمار در زمینه توسعه گردشگری پایدار برخوردار است که در صورت توسعه این صنعت، نتایجی همچون کاهش نرخ بیکاری، افزایش مراکز خدماتی و پذیرایی، کاهش هزینه اقامت گردشگران، افزایش سرانه فضای تفریحی را به دنبال خواهد داشت و از طرفی نتایج حاصل از آزمون تی تک نمونه ای نشان می دهد که به جهت شاخص های پایداری گردشگری، شهر نی ریز در سطح معناداری 000/0 فقط در دو بعد اقتصادی با میانگین 64/35 و بعد محیطی – کالبدی با میانگین 64/30 توانسته به سطح مورد انتظار از پایداری برسد، ولی در دو بعد دیگر پایداری یعنی اجتماعی– فرهنگی با میانگین 66/20 و نهادی با میانگین 37/9 نتوانسته به سطح پایداری مطلوب برسد که در ادامه پژوهش پیشنهاداتی جهت تقویت گردشگری پایدار در این شهر ارائه شده است.

استان هرمزگان یکی از سه استان جنوبی کشور و در مجاورت خلیج فارس است و اهمیت ژئواکونومیک و ژئواستراتژیک برای کشور ایران دارد. شهر تالابی بندر خمیر، یکی از شهرهای این استان است که سه عنوان ملی و بین المللی حفاظتی را به دلیل واقع شدن در تالاب بزرگ خورخوران به خود اختصاص داده. این شهر همچنین به دلیل فعالیت های گسترده در آموزش جامعه محلی برای حفاظت از میراث طبیعی به عنوان شهر یادگیرنده یونسکو به ثبت رسیده است. از آنجا که سیاست گذاری کلان کشور، توسعه سواحل جنوبی و سوق دادن جمعیت، صنعت و کشاورزی به سمت این سواحل است، ضروری است راهبردهایی در پارادایم بهره مندی خردمندانه برای پیشرفت این نواحی حفاظت شده، تدوین شود. مطالعات نشان می دهد ایده نوین گردشگری کشاورزی، بهترین نوع گردشگری برای حفاظت از محیط زیست است، بنابراین پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این پرسش است که راهبردهای توسعه بندر خمیر با محوریت اگریتوریسم چیست. هدف از این پژوهش تحلیل راهبردی برای توسعه اگریتوریسم در بندر خمیر با توجه به ظرفیت های فعلی و انتظارات آینده از این شهر تالابی است. این مطالعه، پژوهشی کیفی و با پارادایم طبیعت گرایانه و از نوع مطالعات قوم نگاری است. تحلیل داده ها با روش راهبردی SOAR انجام می شود که ابزاری مؤثر و تعاملی برای تفکر و برنامه ریزی استراتژیک است و با شناسایی قوت ها، فرصت ها، آرزوها و نتایج، سیاست گذاران را برای نگاشت برنامه های عملیاتی راهنمایی می کند. نتایج نشان می دهد عجایب و جاذبه های منحصربه فرد بندر خمیر که در راستای فعالیت های شناخته شده گردشگری کشاورزی هستند نقاط قوت این شهر تالابی به شمار می آیند. توجه های ملی و بین المللی به این شهر گرچه شاید در بدو امر به دلیل تأکیدات حفاظتی نوعی تهدید به نظر برسد ولی با مطالعه بیشتر و شناخت فهرست فعالیت هایی که در زون های مختلف قابل انجام است، نوعی فرصت هوشمند برای توسعه پایدار این بندر تلقی می گردد. استراتژی تهاجمی قابل تجویز برای این شهر تالابی که از ضرب قوت ها در فرصت ها حاصل می شود عبارتست از «توسعه اگریتوریسم دریایی» و «توسعه ورزش های آبی آرام». این راهبرد برند «شهر یادگیرنده» را در سطح ملی و بین المللی برای این شهر ارتقا می دهد زیرا «اگریتوریسم دریایی» یادگیری گردشگران را هم علاوه بر یادگیری ساکنین و جامعه محلی در پی دارد. این آرمان با دو شاخص قابل سنجش (نتایج) یعنی جذب گردشگران تا حد ظرفیت برد و میزان رویدادهای اگریتوریسم دریایی بین المللی، مورد ارزیابی خواهد بود