آسیب پذیری روانی - بدنی

افزایش سطح اضطراب و احساس نداشتنِ کنترل بر رویدادهای ناگوار و تجارب هیجانی می تواند سبب بروز و تداوم اختلالات روان پزشکی در افراد آسیب پذیر شود. براین اساس، هدف مطالعه حاضر بررسی رابطه آسیب پذیری روانی بدنی با اضطراب موقعیتی خصیصه ای در شرایط پاندمی ویروس کروناست.این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است و 228 نفر به صورت آنلاین در این مطالعه شرکت کردند. به منظور گردآوری داده ها در این پژوهش از مقیاس اضطراب موقعیتی خصیصه ای و مقیاس آسیب شناسی روانی عمومی (SCL-25) به عنوان ابزار پژوهش استفاده شد. داده ها پس از جمع آوری به نرم افزار SPSS 23 وارد شدند و برای بررسی روابط ساختاری متغیرها از نرم افزار LISREL 80/8 استفاده شد. نتایج نشان داد بین آسیب پذیری روان شناختی عمومی و اضطراب موقعیتی خصیصه ای رابطه همبستگی معنادار وجود دارد. الگوی ساختاری این متغیرها بیانگر رابطه بین اضطراب موقعیتی با جسمانی سازی، اضطراب، افسردگی، فوبیا و وسواس و رابطه بین اضطراب خصیصه ای با افسردگی، حساسیت بین فردی و وسواس است. موقعیت های استرس زا می تواند در افراد آسیب پذیر به بروز برخی اختلالات روان پزشکی مانند افسردگی، اضطراب، وسواس و حساسیت بین فردی منجر شود.

پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی آموزش شفقت به خود و درمان هیجان مدار در کاهش آسیب پذیری روانی- بدنی مادران دارای کودک ناتوان یادگیری انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی   با طرح پیش آزمون، پس آزمون و یک پیگیری دو ماهه بود. جامعه آماری مادران کودکان ناتوان یادگیری مراجعه کننده   به مرکز مشاوره پیوند   در سال تحصیلی 1399-1400 در شهرستان ملارد بودند. 45 نفر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و در یک گروه آزمایش 15 نفره تحت برنامه آموزش شفقت خود، یک گروه آزمایش 15 نفره تحت درمان هیجان مدار و یک  گروه 15 نفره کنترل جایگزین شدند. چک لیست علائم SCL-25  دراگوتیس و همکاران (1974) روی  سه گروه و برنامه های آموزش شفقت خود گیلبرت (2014) برای یک گروه آزمایش   و درمان هیجان مدار گولدمن و گرینبرگ (2015) برای گروه آزمایش دیگر اجرا و داده ها با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر تحلیل شدند. نتایج نشان داد که آموزش شفقت خود و درمان هیجان مدار آسیب پذیری روانی- بدنی را کاهش می دهند (01/0P<). درمان هیجان مدار تاثیر بیشتری دارد و این تاثیرات در مرحله پیگیری پایدار بودند. از آن جایی که آموزش شفقت خود و درمان هیجان مدار احتمالا منجر به تغییر، تجربه و پذیرش هیجان ها می شوند، آسیب پذیری مادران را کاهش می دهند. بنابراین می توان از این روش های کارآمد برای بهبود سلامت مادران کودکان ناتوان یادگیری استفاده کرد.