طراحی احساسگرا

احساسات بخش عمده ای از وجود انسان و تعاملات اجتماعی او را تشکیل می دهد، بنابراین یافتن وجوه گوناگون و بازشناسی آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. یکی از اهداف معماری هوشمند احساس گرا طراحی فضاهایی است که در آنها قابلیت تأثیرگذاری بر حالات روان شناختی و احساسی افراد وجود داشته باشد. بر این اساس پژوهش حاضر به دنبال برقراری ارتباط میان انسان و فضای معماری و بررسی نقش تکنولوژی های پیشرفته جهت برقراری تعادلی منطقی میان این دو حوزه است. بدین منظور جهت بررسی کاربردی موضوع، حالات احساسی 44 نمونه (22 مرد و 22 زن) با میانگین سنی 18-28 سال در هنگام رویارویی با هندسه و تناسبات گوناگون یک نمای هوشمند ثبت شد و 5 حالت احساسی آنان طبق نمودار برانگیختگی-جاذبه و با استفاده از سه روش پرسش نامه، ضبط تصاویر ویدئویی و پردازش تصویر حالات چهره مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاکی از آن است که می توان دسته های احساسی مشخصی را برای افراد در هنگام مشاهده نماهای گوناگون تعریف نمود. همچنین در بررسی انجام گرفته جهت بازشناسی احساسات مشخص شد که در 65 % موارد میان بازشناسی احساسی صورت گرفته به روش پرسش نامه و آنالیز تصاویر چهره به کمک نرم افزار هم خوانی وجود دارد. در انتها الگویی جهت تغییر نما به شکل هوشمند و متناسب با اشخاصی که از نما بازدید می کنند ارائه گردید.

هدف از این مقاله، کاربردی سازی بنیادهای نظری طراحی احساس گرا برای طراحان و به ویژه طراحان صنعت است. امروزه در دنیای طراحی، رویکرد طراحی احساسگرا به عنوان پلی میان دانش طراحی و سایر حوزه های مرتبط با این دانش مطرح گردیده است و به مثابه ابزاری نیرومند برای تضمین موفقیت محصول و جلب خوشنودی کاربران به کار برده می شود. در پژوهش حاضر با توجه به نظریه های مطرح شده در این حیطه، سعی بر این بوده است تا چگونگی کاربرد این شیوه طراحی به مخاطب معرفی گردد. در این راستا ابتدا به شرح عناصر پایه طراحی احساسگرا و بررسی عوامل موثر در این رویکرد پرداخته شده و سپس سطوح سه گانه فرایند ادراک محصول از دیدگاه دونالد نورمن و جایگاه آن در فرایند طراحی ذکر گردیده است. به علاوه از آنجایی که در طراحی محصول، احترام به انسان به عنوان یک غایت بایستی نقطه شروع طراحی باشد، در این مقاله سعی شده است تا چگونگی برانگیخته شدن احساسات کاربر توسط محصول بررسی گردد. در این راستا حالت های مختلف عملکرد محصول در رابطه با تحریک مهارت های انسانی مورد توجه قرار گرفته است. در پایان با بهره گیری از روش آنالیز پدیدار شناسی و طراحی بر مبنای سناریو، به طراحی وسیله سرگرمی و معرفی چگونگی تاثیر به کارگیری این نگرش در طراحی محصول سرگرمی به عنوان یکی از حوزه های بالقوه در این زمینه پرداخته شده است.

یکی از مهمترین ابزارهایی که در عصر مدرن برای طراحی استایل خودروهای سواری توسط طراحان مورد استفاده قرار می گیرد، توجه به واکنش مشتری است. مهندسی کانسی به عنوان یکی از کارآمدترین روشهای طراحی احساسی می تواند روشی مناسب برای ارزیابی احساسی و روانی نگاه مشتریان به وضعیت کنونی طراحی استایل درصنعت خودرو باشد. در این مقاله به بررسی شخصیت محصولی برترین خودروهای سدان با استفاده از مهندسی کانسی پرداخته شده است. بدین منظور، پس از معرفی مفاهیم مرتبط و نیز پژوهشهای محققان در این زمینه های مربوطه، 5 خودروی سدان برتر سال2013 موجود در بازار ایران و جهان انتخاب شد و با استفاده از مهندسی کانسی، پرسشنامه ای با20 بعد شخصیتی و در قالب لیکرت 5 خانه ای در زمینه ی شخصیت محصولی برای این تحقیق طراحی شد و از40 کاربر(20پسر و18دختر)22تا 35 ساله خواسته شد تا با استفاده از 5 نما استاندارد شده و با ویژگیهای یکسان برای خودروها، هر خودرو را مورد سنجش قرار دهند. پس از تحلیل آماری داده های خروجی، میزان قدرت هویت نشان تجاری هر محصول براساس شخصیت محصولی و گرایشهای کلاسیک، مدرن و اسپرت را آشکار کرد، همچنین شخصیت محصولی وقار به عنوان شخصیت محصولی مشترک مدلهای برتر از دیدگاه کاربران شناخته شد.

طراحی مسئولانه یا طراحی متعهد به جامعه که زیر چتر مفهوم گسترده تر پایداری اجتماعی قرار می گیرد، در پی شناسایی و پاسخ به نیازهای به حاشیه رانده شده جامعه، بدون انتظار برای به رسمیت شناخته شدن آنها توسط مکانیزم بازار است. این رویکرد که در اخلاق و جنبه های مسئولیت اجتماعی طراحی ریشه دارد، به موازات افزایش دغدغه مندی انسان گرایانه مطالبات عمومی، رنگ جدی تری به خود گرفته است. هرچند جامعه طراحی هرگز از چنین ارزش هایی خالی نبوده است، اما به رسمیت شناختن و ارائه چارچوب های مفهومی، به رشد و بالندگی این حوزه کمک خواهد کرد. با این ضرورت و نبود مطالعه مشابه در ادبیات داخلی، این مقاله پس از شرح مبانی نظری موضوع، در قالب ارزشیابی و تحلیل روند یک مطالعه موردی بومی که ذیل روش های تحقیق توصیفی طبقه بندی می شود، به بررسی ابعاد و فرایند دست یابی به اهداف طراحی مسئولانه پرداخته است. مطالعات پیشین و نتایج این پروژه نشان می دهند کنشگرایی و جستجو و تلاش در شناسایی مسائل به حاشیه رانده شده، از مهم ترین تفاوت های این رویکرد با نظام های معمول طراحی مبتنی بر بازار است. مهارتی که البته توسعه آن نیازمند نگاه جدی تر برنامه های آموزشی طراحی است.