مهارتهای نرم

امروزه بر اهمیت "مهارتهای نرم"، و نقش آن در موفقیت شغلی افراد بسیار تاکید می گردد؛ همچنین، تجربه اخیر پاندمی کرونا و آشکار شدن اهمیت نیاز به مهارتهایی همچون: "خود مدیریتی"، "سازگاری و انعطاف پذیری"، "نگرش مثبت"، و سایر مهارتهای نرم در کارکنان، توجه سازمانها به آموزش و توسعه چنین مهارتهایی را بیش از پیش افزایش داده است. اما متاسفانه در ادبیات نظری ، دسته بندی واحدی برای مهارتهای نرم ارائه نشده ؛ و سلائق شخصی، در انتخاب عنوان برای مولفه های مهارتهای نرم و حتی در نحوه دسته بندی ها و تعداد این مولفه ها به کار گرفته شده است؛ لذا، این ابهام در چیستی مهارتهای نرم، موجبات سردرگمی و ابهام مدیران و متخصصین منابع انسانی، خصوصا به هنگام جذب و توسعه کارکنان را فراهم آورده است. بر این اساس، تحقیق حاضر با استفاده از روش مرور نظام مند، به تعریف و شناسایی دقیق مولفه های مهارتهای نرم منابع انسانی می پردازد. برای این کار، جستجویی هدفمند در پایگاه های اطلاعاتی فارسی و انگلیسی شاملScopus ،Science direct ، Eric،ProQuest ،SID ،Magiran ، Noormagz، بین سالهای 2008 تا 2020 و با استفاده از کلید واژه ی "Soft skills"/ "مهارتهای نرم"، انجام گردیده است. در نهایت، بر اساس مرور انجام شده بر روی 48 تحقیق منتخب، "مهارتهای نرم"، به عنوان زیر مجموعه ای از "مهارتهای عمومی"، و نه مترادف با آن و مشتمل بر بیست مولفه، در دو دسته مهارتهای نرم فردی و اجتماعی دسته بندی گردیده است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تبیین مؤلفه های مهارتهای نرم آموزشی در توسعه حرفه ای اعضای هیئت علمی تراز دانشگاه اسلامی انجام شد. روش: روش پژوهش از نوع کیفی و روش تحلیل مضمون بود که به شیوه استقرایی، مؤلفه ها شناسایی و استخراج شدند. مشارکت کنندگان در پژوهش، اعضای هیئت علمی دانشگاههای آزاد اسلامی و فرهنگیان بوشهر بودند که بر اساس نمونه گیری هدفمند و رویکرد اشباع نظری، 25 نفر انتخاب شدند. ابزار پژوهش، مصاحبه نیمه ساختاریافته بود که در نهایت، شبکه مضامین با استفاده از روش آتریاد- استرلینگ کدگذاری و ترسیم شد. روایی پژوهش با استفاده از تکنیک ممیزی کردن از سوی داوران تأیید شد. برای محاسبه پایایی، کدگذاری داده ها در دو مرحله انجام گرفت که با استفاده از روش هولستی، 94 درصد به دست آمد. یافته ها: پس از کدگذاری و تحلیل داده ها، تعداد 144 مضمون پایه، 14 مضمون سازمان دهنده و پنج مضمون فراگیر استخراج شد که شامل «مهارت رهبری»، «مهارت توسعه فردی»، «مهارت کارآفرینی»، «مهارت اخلاق حرفه ای» و «مهارت ارتباطی» بود. نتیجه گیری: شناسایی و به کارگیری مهارتهای نرم به عنوان مهارتهای قرن بیست و یکم در نظام آموزش عالی در جهت اقتدار و مرجعیت علمی اهمیت فراوان دارد.