حسابرسان دیوان محاسبات

با روند تغییرات اجتماعی و تغییر نوع و محتوای انتظارات در سطح جامعه، عملکردهای شغلی مسئولانه ی حرفه هایی همچون حسابرسی تحت تاثیر قرار گرفته باعث ایجاد فشار و تعارض بر فرد گردیده است. تعارض برحسب ماهیت و نوع عملکرد حرفه ای افراد در هر حرفه ای متفاوت می باشد، اما شاید بتوان مهترین نوع آن در حرفه حسابرسی به خصوص حسابرسان دیوان محاسبات را تعارض از نوع ویژگی های شغلی و تعارض از نوع کار-خانواده و خانواده کار دانست. براین اساس هدف این پژوهش واکاوی نفش تئوری های تعارض شغلی بر عملکرد حرفه ای حسابرسان دیوان محاسبات براساس تحلیل فراترکیب و فازی می باشد. روش شناسی این پژوهش ترکیبی است چراکه در فاز کیفی محققان از طریق فراترکیب و با مشارکت ۱۵ نفر از متخصصان رشته های حسابداری و مدیریت دولتی با گرایش منابع انسانی، به دنبال شناسایی گزاره های مرتبط با تئوری های تعارض شغلی حسابرسان بودند که در این بخش بیش از ۳۹ پژوهش علمی در راستای موضوع پژوهش مورد بررسی قرار گرفت و براساس تحلیل ارزیابی انتقادی از میان پژوهش های یاد شده، ۳ مولفه اصلی و ۱۰ گزاره مورد شناسایی قرار گرفتند. در بخش کمی به کمک تحلیل فازی و با مشارکت 256 نفر از حسابرسان دیوان محاسبات که از طریق نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده بودند، پژوهش به دنبال بررسی روابط درونی تئوری های تاثیرگذار تعارض شغلی حسابرسان دیوان محاسبات بود. نتایج نشان داد به ترتیب تئوری تعارض تضادشغلی، تئوری تضاد کار-خانواده و تئوری تضاد خانواده-کار در مورد حسابرسان دیوان محاسبات دارای اولویت می باشند.

موضوع و هدف مقاله: هدف این پژوهش گونه شناسی اختلال ادراکی سایکودینامیک در خدمات کیفی حسابرسان دیوان محاسبات براساس تحلیل کیو می باشد. روش پژوهش: مبنای روش شناسی این پژوهش ترکیبی است، چرا که به واسطه تحلیل کیفی ابتدا گزاره های پژوهش یا عبارت های گفتمان از متون پژوهش های مشابه مورد غربالگری نظری قرار گرفت و سپس در بخش تحلیل کمّی از طریق پرسشنامه های امتیازی ۵+ تا ۵- در قالب تحلیل کیو واریماکس، گونه های مختلف ایجادکننده اختلال ادراکی سایکودینامیک در خدمات کیفی حسابرسان مورد بررسی قرار گرفت. بر این مبنا باید گفت پژوهش از منظر نتیجه در دسته پژوهش های توسعه ای و از منظر هدف در دسته پژوهش های توصیفی-کاربردی قرار می گیرد. در این پژوهش تعداد ۲۰ نفر از حسابرسان دیوان محاسبات که چه به لحاظ تجربی و چه به لحاظ سطح دانش فنی از رویکردهای تخصصی در مورد حسابرسی برخوردار بودند، مشارکت داشتند. یافته های پژوهش: در این پژوهش تعداد ۲۲ گزاره مرتبط با نواقص ایجادکننده اختلال ادراکی سایکودینامیک از طریق غربالگری نظری شناسایی شدند و بر مبنای فرآیند تحلیل کیو در چهارگونه اختلال ادراکی سایکودینامیک دسته بندی شدند. نتیجه گیری، اصالت و افزوده آن به دانش: این نتایج نشان می دهد وجود علل درونی و بیرونی می تواند باعث گردد فرد دچار اختلال ادراکی سایکودینامیک گردد و در اثر این شرایط کارکردهای کیفی خدمات خود را از دست دهد.  

قانون گذاران نقص های اخلاقی را به عنوان یک عامل کلیدی در شکست حسابرسان در کشف تقلب مشتریان خود شناسایی کرده اند. تحقیقات قبلی همچنین ویژگی های اخلاقی و شک گرایانه را به عنوان عوامل بالقوه تعیین کننده شک حرفه ای شناسایی کرده اند که به عنوان «قضاوت های حسابرسی و تصمیم گیری هایی که ارزیابی شدید از خطر نادرست بودن یک ادعا را منعکس می کنند» تعریف شده اند. آرمان گرایی اخلاقی نگرش فرد را نسبت به پیامدهای یک عمل و اینکه چگونه پیامدها بر رفاه دیگران تأثیر می گذارد منعکس می کند، درحالی که شک و تردید به تمایل فرد به کسب شواهد قبل از این که به این نتیجه برسد که یک ادعا به درستی بیان شده است، مربوط می شود. تمایلات اخلاقی و شکاکانه یک فرد بر عملکرد برنامه ریزی تقلب او تأثیر می گذارد. ازاین رو، در پژوهش حاضر تأثیر مشترک آرمان گرایی اخلاقی و شک و تردید حرفه ای بر کشف تقلب حسابرسان دیوان محاسبات مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری پژوهش حسابرسان در رده ها و پست های مختلف از حسابرس تا حسابرس کل در دیوان محاسبات کشور در بهار سال 1402 بودند و باتوجه به فرمول نمونه گیری کوکران حجم نمونه 269 نفر تعیین شد. برای آزمون فرضیه های پژوهش از روش رگرسیون خطی چندمتغیره استفاده شد. یافته ها حاکی از آن است که اولاً آرمان گرایی اخلاقی تأثیر مثبت بر کشف تقلب دارد. ثانیاً، شک و تردید حرفه ای تأثیر مثبت بر کشف تقلب دارد. ثالثاً، آرمان گرایی اخلاقی و شک و تردید حرفه ای به طور مشترک بر کشف تقلب حسابرسان تأثیر مثبت دارند.