منطق نوتروسوفیک

ازآنجاکه ارزیابی مدل های تعالی، به ویژه مدل تعالی EFQM، با رویکرد منطق رادار مبتنی بر قضاوت ذهنی ارزیابان است و در فضای عدم قطعیت رخ می دهد، هدف پژوهش حاضر ارزیابی دقیق تر سازمان ها بر اساس مدل تعالی EFQM با استفاده از منطق نوتروسوفیک در صنعت بانکداری است تا مقادیر برآوردی ارزیابی را به روشی دقیق تر انجام دهد. در این پژوهش ارزیابی سازمان بر اساس مدل تعالی EFQM با استفاده از منطق نوتروسوفیک که یک منطق سه ارزشی در فضای عدم قطعیت است، صورت گرفت. ابتدا یک ابزار ارزیابی برای سنجش با منطق نوتروسوفیک طراحی شد. روایی سازه و محتوای پرسشنامه به دلیل استفاده از چارچوب مدل تعالی  EFQMدر طراحی آن و همچنین تأیید خبرگان حوزه ارزیابی، قابل قبول بوده و پایایی آن با روش دستیابی به مشابهت نظر خبرگان و اتفاق نظر آنان بر پایا بودن پرسشنامه تأیید شد؛ سپس سازمان های منتخب که شامل سه بانک دولتی، خصوصی و شبه دولتی بود با استفاده از این ابزار توسط گروه ارزیابان منتخب جایزه ملّی تعالی سازمانی ارزیابی شدند و درنهایت مقایسه ای بین نتایج این ارزیابی با منطق رادار صورت گرفت. بنا بر نظر خبرگان ارزیابی جایزه ملّی تعالی EFQM و همچنین محاسبات انجام شده، ارزیابی سازمان های مورد مطالعه با رویکرد منطق نوتروسوفیک دقیق تر از ارزیابی با رویکرد منطق رادار است.

مساله انتخاب پیشینه ای به قدمت تاریخ دارد و از این رو فرآیند تصمیم گیری جهت انتخاب گزینه صحیح از میان گزینه های موجود، بخش جدایی ناپذیر در زندگی روزمره انسان به شمار می رود؛ از سویی دیگر با رشد فزاینده دسترسی به اطلاعات و در نتیجه مواجه با گزینه های گوناگون و معیارهای متنوع انتخاب، فرآیند تصمیم گیری نیز پیچیده تر شده است بگونه ای که انتخاب یا رتبه بندی گزینه های مطلوب با استفاده از روش های ساده و سرانگشتی به راحتی میسر نخواهد بود. از آنجائیکه اکثر تصمیم گیری های مدیران تحت تأثیر عوامل مختلف کمّی و کیفی قرار دارد که اغلب این عوامل با یکدیگر در تعارض هستند و آنان سعی می کنند که بین چندین گزینه موجود بهترین گزینه را انتخاب کنند بنابراین اشتباه در تصمیم گیری مستلزم پرداخت هزینه خطاست و هر چه قدرت و اختیارات مدیریت بیشتر باشد این هزینه بالاتر خواهد بود. در این راستا منطق نوتروسوفیک به عنوان جامع ترین نوع منطق غیرکلاسیک برای مواجه با عدم قطعیت و نقصان اطلاعات در فرآیند تصمیم گیری معرفی شد که به مثابه سازوکاری برای مواجهه با عدم قطعیت های موجود در قضاوتهای ذهنی خبرگان به جای سایر رویکردها می تواند از سوگیری نظرات خبرگان کاسته و با اعمال عدم قطعیت موجود در قضاوتهای آنها علاوه بر افزایش انعطاف پذیری بر دقت قضاوت و ارزیابی بیفزاید.