اظهارنظر نسبت به تداوم فعالیت

هدف از تحقیق حاضر، بررسی تأثیر سبک شناختی حسابرسان و حجم اطلاعات بر کیفیت اظهار نظر آنها در مورد تداوم فعالیت می باشد. سؤالات و فرضیه های تحقیق بر مبنای تئوری شرودر، درایور و استرافر در مورد پردازش اطلاعات است. طبق این تئوری ، توانایی افراد برای پردازش اطلاعات بستگی به سبک شناختی آنها داشته و با افزایش اطلاعات کاهش می یابد. حسابرسان مورد آزمون که مدیران ارشد، مدیران و سرپرستان ارشد سازمان حسابرسی بودند، تحت دو آزمون شامل "آزمون سبک شناخت" و "آزمون اظهار نظر نسبت به تداوم فعالیت" قرار گرفتند. داده های به دست آمده، از طریق مدل تحلیل واریانس یکطرفه و آزمون طرح اندازه های مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و یافته ها حاکی از آن بود که قضاوت حسابرسان در خصوص تداوم فعالیت از تئوری شرودر، درایور و استرفر پیروی می کند: حسابرسان انتزاعی نسبت به حسابرسان عینی با پردازش اطلاعات بیشتری اشباع می شوند و اظهارنظرهای صحیح تری دارند.

تمایلات بالای سرمایه گذار با رفتار فرصت طلبانه مدیریتی در مواجهه با سرمایه گذاران و تحلیلگران خوش بین تر مرتبط می باشد. در این پژوهش این خط کاری با مستندسازی بیشتر شدن احتمال تحریف صورت های مالی و در پی آن افزایش ریسک حسابرسی در زمان تمایلات بالای سرمایه گذار توسعه می یابد. هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی تأثیرگذاری تمایلات سرمایه گذار بر تحریف صورت های مالی و رفتار حسابرس در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. نمونه آماری این پژوهش شامل 94 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است که در بازه زمانی 1395 تا 1399 موردبررسی قرار گرفت. فرضیه های پژوهش با استفاده از رگرسیون چندمتغیره به روش داده های ترکیبی مورد آزمون قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که تمایلات سرمایه گذار بر تحریف صورت های مالی تأثیر مثبت معناداری در سطح اطمینان 95 درصد دارد. افزون بر این، سایر یافته های پژوهش حاکی از وجود اثر مثبت معنادار تمایلات سرمایه گذار بر حق الزحمه حسابرسی و اظهارنظر نسبت به تداوم فعالیت است. درنتیجه، یافته های پژوهش منجر به افزایش ادراک در خصوص چگونگی تأثیرگذاری تمایلات سرمایه گذار بر تحریف صورت های مالی و رفتار حسابرس می شود و ادبیات مربوط به قیمت گذاری حسابرسی و تصمیمات گزارشگری شرکت را غنی می کند.

احساسات سرمایه گذاران بر رفتار فرصت طلبانه مدیران در گزارشگری مالی موثر است. بنابراین می توان انتظار داشت احساسات با ارزیابی ریسک توسط حسابرسان مستقل و اظهارنظر آنها در ارتباط باشد. پژوهش حاضر به مطالعه رابطه بین احساسات سرمایه گذاران، دقت اظهارنظر حسابرس نسبت به تداوم فعالیت و واکنش بازار به اظهارنظر حسابرس می پردازد. برای این منظور از داده های 340 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، طی سال های 1392 تا 1399 استفاده شده است. مدل های پژوهش با استفاده از رگرسیون لجستیک با کنترل اثرات صنعت برازش شده اند. نتایج نشان می دهد با افزایش احساسات سرمایه گذاران، احتمال اظهارنظر حسابرس نسبت به تداوم فعالیت کاهش می یابد. به علاوه در دوره هایی که احساسات سرمایه گذاران زیاد است، دقت اظهارنظر حسابرس کاهش می یابد. بدین معنی که در دوره هایی با احساسات زیاد سرمایه گذاران، احتمال اظهارنظر نسبت به تداوم فعالیت برای شرکت هایی که در سال آتی با افزایش احتمال ورشکستگی مواجهند، کاهش می یابد. مطالعه واکنش بازار به گزارش حسابرسی حاوی بند تداوم فعالیت نشان می دهد، در دوره هایی با احساسات زیاد سرمایه گذاران، این واکنش کمتر است.