طراحی و اعتبارسنجی

هدف تحقیق طراحی و اعتبارسنجی برنامه درسی مبتنی بر شایستگی عمومی برای دانش آموزان دوره دوم متوسطه بود. روش تحقیق از نوع آمیخته اکتشافی است که داده های آن به شیوه میدانی و با استفاده از پرسش نامه جمع آوری گردید. جامعه آماری شامل متخصصان برنامه ریزی درسی و همه دبیران و کارشناسان دوره متوسطه نظری استان فارس بود. نمونه آماری در بخش کمّی در دو مرحله انتخاب گردید. در ابتدا ده نفر از متخصصان برنامه ریزی درسی به صورت هدفمند انتخاب شدند و سپس از بین همه دبیران و کارشناسان دوره متوسطه نظری استان فارس که در زمینه برنامه ریزی درسی صاحب نظر بودند هشتاد نفر به عنوان نمونه آماری به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری برای جمع آوری داده ها، در مرحله کیفی شامل تحلیل محتوای قیاسی و در مرحله کمّی پرسش نامه محقق ساخته بود که روایی صوری آن و پایانی با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای کل پرسش نامه 92/0 مورد تأیید قرار گرفت. داده ها با استفاده از تحلیل محتوای کیفی با نظام مقوله بندی قیاسی و روش های کمی از جمله تحلیل عاملی از طریق نرم افزار SPSS تحلیل شد. یافته های کیفی الگوی طراحی شده ویژگی های مرتبط با عناصر اصلی هدف، محتوا، روش و ارزش یابی را مورد تأیید قرار داد و یافته های کمّی گویای اعتبارسنجی الگوی طراحی شده بود. پس می توان نتیجه گرفت که برنامه درسی مبتنی بر شایستگی عمومی برای دوره دوم متوسطه نظری در این پژوهش می تواند در نظام آموزشی جدید مورد استفاده قرار گیرد.

هدف پژوهش حاضر طراحی و اعتبارسنجی چارچوب برنامه درسی تربیت معلم آینده پژوه بود که با رویکرد ترکیبی از نوع اکتشافی متوالی انجام شد. مشارکت کنندگان بالقوه، استادان دانشگاه فرهنگیان بودند که به شیوه هدفمند از نوع معیار و تا حد اشباع داده ها، ده نفر از آنها که بیشترین اطلاعات را در زمینه موضوع داشتند انتخاب شدند. ملاک انتخاب، داشتن سوابق آموزشی و پژوهشی و آگاهی در حوزه آینده پژوهی و مطالعات برنامه درسی و علاقه مندی به مشارکت در پژوهش بود. برای دستیابی به داده های بخش کیفی از مصاحبه نیمه ساختاریافته و بررسی منابع و متون و پیشینه پژوهشی استفاده شد. روایی و پایایی یافته ها با استفاده از تکنیک مثلث سازی، دقت نظر و خودبازبینی پژوهشگر و نیز نظارت متخصصان بیرونی تأمین شد. تحلیل داده ها با روش تحلیل مضمون انجام شد. یافته های کیفی، مضامین پایه و سازمان دهنده را در عنصر منطق، هدف، محتوا، روشهای تدریس، مواد و منابع آموزشی و روشهای ارزشیابی نشان دادند. روش پژوهش در  بخش کمی، توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری، استادان دانشگاه فرهنگیان و معلمان نواحی چهارگانه شهر شیراز بودند که هشت استاد و چهل معلم با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش در بخش کمی، پرسشنامه محقق ساخته برآمده از مرحله کیفی بود. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه به تأیید متخصصان رسید و پایایی نیز از طریق ضریب آلفای کرونباخ تأیید شد. از آزمون t تک نمونه ای برای اعتبارسنجی کمی استفاده شد که نتایج، اعتبار مطلوب چارچوب را نشان داد.

هدف از پژوهش حاضر طراحی و اعتبارسنجی مقیاس سنجش هویت حرفه ای معلمان ابتدایی شهر یاسوج بود. با توجه به این هدف، سؤالهای فراروی پژوهشگر عبارت بودند از: هویت حرفه ای معلمان مقطع ابتدایی دارای چه ابعادی است؟ مدل و مقیاس مناسب سنجش هویت حرفه ای معلمان دوره ابتدایی کدام است؟ میزان اعتبار مقیاس سنجش هویت حرفه ای معلمان دوره ابتدایی چقدر است؟ به منظور پاسخ گویی به سؤالهای فوق از رویکرد آمیخته استفاده شده است. در بخش کیفی، با به کارگیری روش دلفی، ابتدا مؤلفه های هویت حرفه ای و سپس پرسشنامه ای با 34 ماده طراحی شد. سپس برای اجرای پرسشنامه با بهره گیری از جدول مورگان و با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی چندمرحله ای، از جامعه 501 نفری معلمان ابتدایی شهر یاسوج، 217 نفر انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده ها، از پرسشنامه محقق ساخته با میزان پایایی 0/94 و روایی تأمین شده با بهره گیری از نظر خبرگان استفاده شد. داده ها با نرم افزارهای SPSS و LISREL و با بهره گیری از آزمون تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تحلیل عامل اکتشافی هشت مؤلفه را شناسایی کرد و چهار ماده از مجموعه ماده ها حذف شدند و پرسشنامه نهایی با 30 ماده استخراج شد. نتایج تحلیل عامل تأییدی نیز وجود هشت عامل را تأیید کرد. مؤلفه های شناسایی شده عبارت بودند از: حرفه ای، فرهنگی–اجتماعی، هنری، زمینه ای، اقتصادی، نگرشی–ارزشی، شخصی و سیاسی. با توجه به نتایج به دست آمده، پرسشنامه طراحی شده در این پژوهش را می توان به عنوان ابزاری مناسب برای سنجش ارزیابی هویت حرفه ای معلمان ابتدایی به کار برد.