رفتار کنش گرای استراتژیک

رفتارهای کنش گرانه استراتژیک کارکنان در سازمان، زیربنای بهبود مستمر عملکرد شغلی فردی و سازمانی است، زیرا پویایی شتابان محیطی، نوعی از ظرفیت فزاینده فکری و عملی برای بهبود وضعیت موجود یا خلق وضعیتی جدید را طلب می کند که در رفتارهای کنش گرایانه استراتژیک کارکنان نهفته است. اگرچه پژوهش های متعددی در مورد پیشایندها و پسایندهای رفتار کنش گرایانه مدیران و بعضاً کارکنان انجام شده است؛ ولی تاکنون به الگوی چگونگی ایجاد و بروز چنین رفتارهایی در کارکنان پرداخته نشده است. پژوهش حاضر از نوع بنیادی است و با بهره گیری از نظریه داده بنیاد صورت گرفته است. از نظریه داده بنیاد برای نظریه پردازی در مورد پدیده های سازمانی استفاده می شود. هدف غایی این پژوهش، فهم داده بنیاد الگوی رفتارهای کنش گرایانه استراتژیک کارکنان در سازمان مورد مطالعه بوده است. داده های پژوهش طی 18 مصاحبه نیمه ساختار یافته با خبرگان دانشگاهی منتخب و سازمان مورد مطالعه احصاء و سپس در فرایند کدگذاری استخراج و مقوله های هم پیوند در قالب شرایط علی، پدیده محوری، شرایط زمینه ای، شرایط مداخله گر، راهبردها و پیامدهای مدل مفهومی معین و طی مرحله کدگذاری انتخابی هر یک از عناصر الگو به منظور خلق نظریه پژوهش تشریح و به تفصیل بیان شد. نتایج این پژوهش می تواند مدیران را در شناخت خط مشی ها، سیستم ها و رویه هایی که به ایجاد و بروز چنین رفتارهایی کمک می کنند یا مانع ظهور و بروز آنها می شوند یاری دهد.

پژوهش حاضر با رویکرد ترکیبی، با هدف واکاوی و ارایه الگوی رفتار کنش گرای استراتژیک کارکنان انجام شده است. نوع پژوهش کاربردی - توسعه ای است و بخش کیفی با بهره گیری از تئوری داده بنیاد صورت گرفته است. یکی از راهبردهای نظریه پردازی در علوم اجتماعی و انسانی نظریه داده بنیاد است. این راهبرد دارای سه طرح مجزا است : طرح نظامند داده بنیاد، طرح برایشی داده بنیاد و طرح ساخت گرای داده بنیاد. در این پژوهش طرح نظامند داد بنیاد انتخاب شده است. عناصر اصلی طرح عبارتند از شرایط علی، شرایط زمینه، پدیده محوری، شرایط مداخله گر، راهبردها و پیامدها مقابله با مدیریت پدیده محوری و پیامدهای شکل گیری پدیده مورد مطالعه. داده های بخش کیفی طی 18 مصاحبه نیمه ساختار یافته با خبرگان دانشگاهی منتخب و سازمان مورد مطالعه احصاء و پس از آ فرایند شکل گیری در سه مرحله مشخص صورت پذیرفت. حاصل این امر، استخراج و طراحی مقوله های همپیوند در قالب شرایط علی ، شرایط زمینه، پدیده محوری، شرایط مداخله گر، راهبردها و پیامدهای الگوی پارادایم رفتار کنش گرای استراتژیک کارکنان بوده است. پس از معین شدن هر یک از مقوله های منتخب، طی مرحله کدگذاری انتخابی هر یک از عناصر الگو به منظور خلق نظریه پژوهش تشریح و به تفصیل بیان شد. آزمون مجموعه نتایج پژوهش کیفی در بخش کمی و با ابزار پرسشنامه محقق ساخته صورت گرفت. بدین منظور نمونه آماری منتخب به تعداد 370 نفر از افراد با صلاحیت مشارکت در پژوهش انتخاب، و سپس مجموعه داده های کمی با استفاده