عملکرد آموزش عالی

هدف این مقاله، بررسی کارکردهای دانشگاه در فرایند توسعه پایدار از اقتصاد مقاومتی در نظام آموزش عالی ایران بوده است. روش تحقیق، توصیفی از نوع پیمایشی است و از طرفی دیگر توصیفی همبستگی از نوع روش تحلیل عاملی تأییدی بوده است؛ که در جامعه اعضای هیئت علمی پنج دانشگاه کشور ازجمله ارومیه، تهران، چمران اهواز، فردوسی مشهد و مازندران با نمونه گیری تصادفی طبقه ای و تعداد نمونه 263 نفری اجراشده است. ابزار تحقیق، پرسشنامه محقق ساخته با توجه به مقیاس لیکرت بوده است. روایی پرسشنامه با توجه به نظر متخصصان (اعضای هیئت علمی) و تحلیل تأییدی و پایایی آن با توجه به تحلیل آلفای کرانباخ مناسب گزارش شده است. روش تجزیه وتحلیل با استفاده از نرم افزار SPSS و SmartPls و تحلیل تأییدی بوده است. نتایج نشان می دهد بین وضع موجود و مطلوب توسعه پایدار از اقتصاد مقاومتی در دانشگاه ها تفاوت معنی داری مشاهده نشده و با توجه به میانگین وضع موجود در حد مطلوب است. از طرفی در تحلیل تأییدی مرتبه نخست، کلیه شاخص ها دارای بار عاملی بالای 6/0 بوده اند و نقش تعیین کننده ای بر سازه های خود دارند. در سازه مرتبه دوم کارآفرینی، اقتصاد دانش بنیان، توسعه منطقه ای و توسعه رقابت پذیری نقش تعیین کننده ای در ارتقای بهره وری کل داشته اند و در تحلیل سازه مرتبه سوم، عدالت، محیط زیست و ارتقای بهره وری کل بر توسعه پایدار نقش تعیین کننده ای داشته اند. به طور کلی مدل توسعه پایدار در حد قابل قبول مورد تأیید قرار گرفته است.

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیل میزان تحقق اهداف و شاخص های کمّی آموزش عالی با تمرکز بر بُعد ظرفیت سازی و ارتقای نیروی انسانی ذیل برنامه ششم توسعه و استخراج درس آموزه های کلیدی در راستای تدوین سند برنامه هفتم توسعه است. طرح پژوهش/ روش شناسی/ رویکرد: پژوهش حاضر با بهره گیری از آموزه های روش شناسی علم طراحی با ماهیت تجویزی، از روش مطالعه موردی و مطالعه اسنادی برای ارزیابی عملکرد حوزه آموزش عالی در برنامه ششم توسعه استفاده می کند و از نظر روش گردآوری و تحلیل داده ها، روش کتاب شناسی بر مبنای نمایه سنجی و آزمون T نمونه های مستقل را بکار می گیرد. یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از آن است که از حیث مفهومی، در بخش آموزش عالی عمده شاخص ها از جنس درون دادی و برون دادی بوده اند و شاخص های اثر و پیامد مورد توجه نبوده اند. از حیث بررسی عملکرد، شاخص های «سهم دانشجویان غیردولتی»، «نسبت هیئت علمی تمام وقت استادیار به بالا به کل هیئت علمی تمام وقت در دانشگاه های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (عتف)»، و «تعداد شعب خارجی دانشگاه های کشور» در وضعیت مناسب هستند، ولی شاخص های «سهم دانشجویان خارجی»، «تعداد دانشجویان تحصیلات تکمیلی گروه علوم پایه» و «سهم آموزش های مهارتی» در وضعیت مناسبی قرار ندارند. ارزش/ اصالت پژوهش: در این پژوهش برای اولین بار با مبنا قرار دادن مدل شاخص محور نتیجه محور، به ارزیابی عملکرد اهداف کمی آموزش عالی ذیل برنامه ششم توسعه پرداخته شده است. بر اساس این، نتایج پژوهش دلالت های سیاستی را برای سیاستگذاران به منظور مد نظر قرار دادن طیف متنوعی از شاخص ها در ابعادِ مختلف عملکردی فراهم می کند.