مدل اعتقادات سلامت

نهاده های شیمیایی، از جمله سموم شیمیایی، آثار زیان باری بر محیط زیست و سلامت انسان ها دارند، اما متأسفانه همچنان به طور گسترده ای درکشورهای در حال توسعه مصرف می شوند. هدف این تحقیق بررسی تمایلات گلخانه داران عضو تعاونی شهرستان بندرعباس نسبت به کاربرد سموم شیمیایی بود. بدین منظور، با استفاده از مدل اعتقادات سلامت، به عنوان چارچوب نظری تحقیق، تمایلات گلخانه داران نسبت به مصرف سموم شیمیایی در استان هرمزگان بررسی شد. نمونۀ تحقیق 110 نفر از گلخانه داران شهرستان بندرعباس بودند که بر اساس نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. جمع آوری اطلاعات در این پژوهش با استفاده از پرسش نامه محقق ساخت انجام شد. پس از تهیه و تأیید روایی صوری پرسش نامه توسط متخصصان امر، پایایی آن از طریق محاسبۀ ضرایب آلفای کرونباخ برای متغیرهای مختلف تحقیق تأیید شد (88/0- 63/0) . برای تعیین عوامل مؤثر بر تمایلات اعضای تعاونی گلخانه داران نسبت به مصرف سموم شیمیایی، از تحلیل رگرسیون به روش گام به گام استفاده گردید. نتایج نشان داد سه متغیر ارزیابی منافع حاصل از رفتار، ارزیابی موانع پیش رو و شدت خطر درک شده قادر به پیش بینی بخش قابل توجهی از تغییرات متغیر تمایلات اعضای تعاونی گلخانه داران نسبت به مصرف سموم شیمیایی اند (44% = R 2 ). علاوه بر این، در بین متغیرهای وارد شده در مدل، متغیر ارزیابی منافع حاصل از رفتار مهم ترین متغیر تعیین کنندۀ تمایل به مصرف سموم شیمیایی بود. این متغیر بخش قابل توجهی از تغییرات در تمایلات اعضای تعاونی گلخانه داران را نسبت به مصرف سموم شیمیایی پیش بینی کرد (37% = R 2 ). در نهایت، بر اساس نتایج تحقیق، پیشنهادهایی برای کاهش تمایل اعضای تعاونی گلخانه داران نسبت به مصرف سموم شیمیایی ارائه شد.

تغییرات اقلیم به طور فزاینده ای بر معیشت مردم در سراسر جهان تأثیر می گذارد و به عنوان چالشی مهم در سطح جهانی به حساب آمده و یک عامل مهم در تشدید نابرابری های اجتماعی به خصوص نابرابری های جنسیتی است. زنان در دنیا نه تنها به عنوان قشر آسیب پذیر در مقابل تغییرات اقلیم شناخته شده اند بلکه عاملی مؤثر در ایجاد تغییرات در رابطه با سازگاری به شمار می آیند؛ بنابراین نیاز به تحقیق درباره عوامل مؤثر بر نیت و رفتار سازگاری کشاورزان با تغییرات اقلیم از دیدگاه زنان و مردان وجود دارد. این مطالعه با استفاده از مدل توسعه یافته اعتقادات سلامت به این موضوع مهم پرداخته است. جامعه آماری این پژوهش کشاورزان دو گروه زن و مرد بودند. تعداد اعضای نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 200 کشاورز مرد و 150 کشاورز زن انتخاب شد. برای انتخاب کشاورزان از نمونه گیری چند مرحله ای طبقه ای خوشه ای تصادفی استفاده گردید. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه ای بود که روایی صوری آن توسط اعضای هیئت علمی گروه ترویج و آموزش کشاورزی تأیید گردید. افزون بر این، برای تعیین میزان پایایی بخش های مختلف پرسشنامه، از پیش آزمون و محاسبه ضریب آلفا کرونباخ استفاده شد. نتایج تجزیه وتحلیل مدل معادله های ساختاری نشان داد، متغیرهای راهنمای عمل، خودکارآمدی، حمایت اجتماعی، انگیزه و موانع درک شده متغیرهای مؤثر بر نیت کشاورزان مرد به صورت مثبت و مستقیم و رفتار به صورت مثبت و غیرمستقیم می باشند و این متغیرها درنهایت توانستند به ترتیب 53 و 37 درصد از تغییرات متغیرهای نیت و رفتار کشاورزان مرد را پیش بینی کنند. متغیرهای راهنمای عمل، شدت درک شده و خودکارآمدی متغیرهای مؤثر بر نیت کشاورزان زن به صورت مثبت و مستقیم و رفتار به صورت مثبت و غیرمستقیم می باشند و این متغیرها درمجموع توانستند به ترتیب 63 و 19 درصد از تغییرات متغیرهای نیت و رفتار کشاورزان زن را پیش بینی کنند. اطلاعات به دست آمده از این پژوهش و درک چنین تفاوت های جنسیتی می تواند توسعه سیاست ها و برنامه های حساس به جنسیت را تسهیل کند و به بهبود استراتژی های سازگاری پایدار و فراگیر کمک کند.