معلمان تاریخ

یکی از مباحث اصلی در نظام آموزش و پرورش چگونگی تدریس دروس علوم انسانی است. لذا با توجه به این مسئله، یکی از دروسی که هویت سازی و همچنین، در تغییر نگرش انسان ها به محیط اجتماعی نقش قابل ملاحضه ایی دارد درس تاریخ است. این پژوهش با هدف، شناسایی تجارب تدریس معلمان پیشکسوت تاریخ و ارائه راهکارهایی برای تسریع وصول به اهداف آموزشی و بالا بردن سطح کیفی آموزش تاریخ انجام گرفته است.روش پژوهش،کیفی و از نوع پدیدارشناسی است. جمع آوری اطلاعات با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام و با روش کدگذاری موضوعی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. با توجه به یافته های پژوهش که طی کد گذاری های باز، محوری و انتخابی به دست آمدند دو محور اصلی در تدریس تاریخ نقش دارند.1) انتخاب بهترین فنون تدریس 2) چگونگی انجام فرایند آموزشی. در بخش اول، استفاده از روش های مختلف تدریس و کاربرد مهارت درآموزش تاریخ و در بخش دوم توجه به یادگیری اطلاعات و روحیات دانش آموزان در طول تدریس موثر بوده و موجب افزایش انگیزه دانش آموزان و معلمان نیز به نتایج مطلوب فرایند یاددهی و یادگیری دست پیدا می کنند.

 به نظر می رسد روش آموزش تاریخ در ایران از مشکلاتی رنج می برد و راه برون رفت از این معضل، گفتگو میان ذینفعان است. این گفتگو با ایجاد تشکل های مدنی و فعالیت در عرصه های عمومی صورت می گیرد. تشکیل «کارگروه آموزش و پرورش انجمن ایرانی تاریخ» متشکل از جمعی از معلمان دغدغه مند درس تاریخ در تهران از جمله این نهادهاست که از سال 1393 تأسیس شد و ده ها فعالیت را در دستور کار خود قرار داد. از جمله اقدامات آن، برگزاری سلسله «همایش های آموزش تاریخ در مدارس» است که در این همایش ها مشکلات و چالش های روش های ناکارآمد در آموزش تاریخ، توسط برخی از معلمان تاریخ مورد بازکاوی قرار گرفته است. یافته های این مقاله که با بهره گیری از روش آماری- توصیفی و مبتنی بر محتوای مقالات روش های آموزش تاریخ در چهار همایش دوم، سوم، چهارم و پنجم- که مجموعه مقالات برگزیده آنها چاپ و منتشر شده- نشان می دهد روش های آموزش درس تاریخ در مدارس ایران سنتی -غالباً به سبک سخنرانی- بوده و به ندرت معلمان این درس تمایلی به بهره گیری از فناوری های نوین در آموزش تاریخ دارند.