نیاز منفعت گرایانه

مراجعه به تحقیقات پیشین نشان دهنده شیوع قابل توجه رفتارهای انحرافی در میان دانشجویان می باشد. چهارچوب نظری پژوهش حاضر نظریه انتخاب عقلانی بوده و مدل ساختاری روابط بین متغیرها نیز بر مبنای آن تنظیم شده است. در نظریه انتخاب عقلانی از یک طرف تاکید بر منافع جرم و از طرف دیگر فرصت های جرم است که ترکیب این دو عامل با یکدیگر زمینه های وقوع جرم را مهیا می سازد. نظریه پردازان انتخاب عقلانی بر روی عوامل موقعیتی و هزینه ها و منافع ادراک شده از جرم به عنوان عوامل موثر بر انتخاب اهداف و تصمیم های مجرمانه تمرکز می کنند. روش تحقیق، پیمایشی و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است، که در میان نمونه ای به حجم 435 نفر از دانشجویان دانشگاه تبریز و با استفاده از نمونه گیری طبقه بندی متناسب با حجم توزیع و گرد آوری شده است. نتایج آزمون مدل معادلات ساختاری حاکی از برازش داده های مشاهده شده با مدل نظری تحقیق در کل نمونه می باشد. نتایج حاصل از تحقیق مبین این است که فرصت ها و نیاز منفعت گرایانه عامل اصلی رفتارهای انحرافی در میان دانشجویان می باشد. این دو عامل از طرف دیگر همان ویژگی های ساختاربندی انتخاب است که راه کاری برای پیش گیری از وقوع جرایم و رفتارهای انحرافی عمل می کند. زیرا ویژگی های ساختاربندی انتخاب نه تنها اطلاعاتی راجع به جرم را فراهم می کند، بلکه در مورد مجرم (نیازهایش، اولویت هایش، ویژگی های شخصیتی و ادراکاتش)، نیز اطلاعاتی در اختیار قرار می دهد.