علوم انسانی اجتماعی اسلامی

می توان مرحوم آیت الله مهدوی کنی را یکی از پیشگامان طراحی و پیاده سازی ایده تولید علوم انسانی اجتماعی اسلامی پس از انقلاب اسلامی ایران دانست. وی علم دینی را نظامی معرفتی مبتنی بر جهان بینی اسلامی و اصول حقوقی اعتباری با ریشه هایی فلسفی و کلامی می داند و بر این باور است که استخراج و استنباط این نظام معرفتی، با رهیافتی فقاهتی در مواجهه با متون دینی امکان پذیر است. از دیدگاه وی در این مواجهه نباید از تلاقی یافته های علم مدرن و سکولار با متون دینی و پرسش های حاصل از این تلاقی غفلت ورزید. ایشان بسنده کردن به نظریه پردازی در تولید علم دینی را ناتمام تلقی نموده و از این روی پای از دایره تئوری پردازی فراتر نهاده و با تأسیس نهادی علمی، دست به کار تطبیق و پیاده سازی آن نظریه در قالب برنامه آموزشی پژوهشی مدونی گردید. هویت خاص این نهاد در مسیر تولید علوم انسانی اجتماعی اسلامی را می توان حاصل نگاه ویژه ایشان به اهداف، ساختار، برنامه ریزی درسی، معلم و متعلم دانست. از مهم ترین شاخصه های این نگاه می توان به برنامه ریزی تلفیقی با رویکردی میان رشته ای، پیوند عملی حوزه و دانشگاه، تقدم تعلیم و تزکیه دینی بر تولید علم، جریان سازی علمی، برگزیدن و تربیت هدفمند نیروی انسانی (اعم آموزگار و آموزنده) و ... اشاره کرد. این نوشتار با رویکرد توصیفی تحلیلی با استفاده از اسناد و منابع کتابخانه ای به بررسی مبانی و مؤلفه های دیدگاه و تجربه ایشان می پردازد.