مطالب مرتبط با کلیدواژه

حکمروایی منطقه ای


۱.

واکاوی پدیده ی شهر- منطقه والزامات مفهومی آن برای نواحی شهری ایران مطالعه موردی: منطقه کلان شهری مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شهر منطقه رقابت پذیری جهانی منطقه ی کلان شهری حکمروایی منطقه ای منطقه کلان شهری مشهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۵۴ تعداد دانلود : ۱۰۷۸
مشکلات پیش روی کلان شهرها در چند دهه ی اخیر و عدم توانایی مدیران شهری برای حل این مشکلات، توجه نظریه پردازان را به مقیاسی فراتر از کلان شهرها یعنی سطح منطقه جلب نمود. از پدیده های فضایی نوین جهانی در سطح منطقه، پدیدار شدن ساختاری است که به شهر- منطقه تعبیر شده است. مفهوم دقیق و روشن این پدیده همواره با ابهاماتی روبرو بوده است. در این ارتباط، هدف این پژوهش واکاوی مفهوم شهر- منطقه و همچنین یافتن پاسخی برای این سؤال است که بنابر الزامات مفهوم شهر- منطقه ای می توان این اصطلاح را برای مناطق کلان شهری ایران (منطقه کلان شهری مشهد) استفاده نمود یا خیر. بنابراین، برای انجام این مقایسه ی تطبیقی در ابتدا تعاریف مختلف شهر- منطقه و نقش ها و عملکردهای آن بررسی گردید. در این گذار، سه مؤلفه ی اصلی روابط عملکردی، روابط مدیریتی و رقابت پذیری جهانی استخراج و جمع بندی نظری شد. همچنین تبیین گردید که شهر- منطقه می تواند تک هسته ای یا چندهسته ای باشد که در هرحال به موازات تقسیمات تخصصی و چندگانه درونش، مجموعه ای همکنش و برخوردار از صرفه جویی های ناشی از مقیاس است. بررسی تطبیقی این مؤلفه ها با ویژگی های نظام مدیریتی و برنامه ریزی فضایی در منطقه ی کلان شهری مشهد گویای آن است که تنها مؤلفه ی روابط عملکردی برای این منطقه صدق می کند. در واقع، از یک سو ویژگی یکپارچگی نهادی- حکومتی در منطقه ی کلان شهری مشهد رعایت نشده است و از سوی دیگر با توجه به آنکه این منطقه از ظرفیت های لازم برای ورود به مباحث رقابت پذیری جهانی برخوردار نیست لذا می توان گفت که ویژگی رقابت پذیری در سطح فرامنطقه ای برای منطقه ی کلان شهری مشهد صدق نمی کند. از این رو پیشنهاد می شود به جای واژه ی شهر- منطقه، از واژگانی همچون مناطق کلان شهری در ایران استفاده نمود.
۲.

تحلیلی از ویژگی های مدیریت توسعه منطقه ای در ایران طی دوره های قبل و بعد از انقلاب اسلامی (از 1286 تا 1394)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۴۸۳ تعداد دانلود : ۲۷۹
بنابر توافق اغلب پژوهشگران منطقه ای، سیاست های توسعه منطقه ای در ایران طی دهه های گذشته با مشکلات و مسائلی همراه بوده است که در مواردی به ناپایداری توسعه منطقه ای انجامیده است. در تبیین این مسئله، به نبود مدیریت مطلوب و کارآمد توسعه منطقه ای تأکید شده است. هدف این مقاله، تحلیل وضعیت مدیریت توسعه منطقه ای در دو دوره پیش و پس از انقلاب اسلامی ایران است. این مقاله ازنظر روش شناسی مروری و توصیفی است و از روش اسنادی برای بررسی وضعیت مدیریت توسعه منطقه ای استفاده می کند. یافته های پژوهش نشان می دهند که ساختار مدیریت توسعه منطقه ای پیش از انقلاب اسلامی شدیداً متمرکز، دولت محور، غیرمشارکتی و متمرکز بر رشد اقتصادی و وابسته به درآمدهای نفتی بوده و نتوانسته است توسعه متعادل مناطق را به ارمغان آورد. همچنین پس از انقلاب اسلامی نیز به رغم ایجاد ساختارها و نهادهای سیاسی و اداری توسعه منطقه ای، همچنان الگو و روال موجود مدیریتی، پاسخگوی نیازهای منطقه ای نیست. در نتیجه، اصلاح الگوی مدیریت توسعه منطقه ای در ایران ضروری است. در پایان، پیشنهادهایی برای اصلاح نظام مدیریت توسعه منطقه ای ارائه شده اند.