مضامین تعلیمی اخلاقی

نظام وفا یکی از شاعران و نویسندگان برجسته معاصر است. وی در خانواده ای اصیل و اهل ذوق و شعر و ادب پرورش یافت و با تجربیات گرانبهایی همچون چهل سال آموزگاری، عاشق پیشگی در جوانی، حشر و نشر با شاعران و بزرگان معاصر و سفر به اروپا، اشعار و نوشته ها و نمایشنامه های ارزشمند و متنوعی از خود به یادگار گذاشته و شاعران و ادیبان بزرگی همچون نیما پرورانده است. نظام با ادب و فرهنگ و عرفان کلاسیک به خوبی آشنا بود و بارها در آثارش از بزرگانی همچون خیام و سعدی و مولوی و حافظ یاد کرده و از ایشان به لحاظ صوری و محتوایی تأثیر پذیرفته است. یکی از مظاهر بارز و درعین حال بااهمیت نوشته های نظام، بازتاب مضامین تعلیمی اخلاقی و گاه عرفانی مذهبی در چنین آثاری است؛ به گونه ای که با مطالعه چنین مضامینی، می توان نظام را یک «شاعر معلم» اخلاق گرا تلقی کرد که دغدغه های بسیاری در زمینه اخلاقی زیستن و دین و جامعه دارد و آرمان شهر خود را در جامعه ای فضیلت گرا و آزادمنش جست وجو می کند. در این مقاله بر آنیم که برجسته ترین آموزه های تعلیمی اخلاقی نظام را بنمایانیم؛ موضوع ها و موتیف هایی همچون هفت تعویذ وفا، عشق و محبت، آیینه گیتی نمای دل، صلح و صفا، نرنجیدن و نرنجاندن، شکوه دانش، گنج قناعت، غنیمت شمردن دم، رهایی از قفس جسم و وطن پرستی و ایمان.