معلمان نمونه

هدف این پژوهش طراحی الگوی صلاحیت های معلمی متناسب با ویژگی های جهانی و اعتبار سنجی آن از نظر متخصصان علوم تربیتی و معلمان نمونه است. روش انجام پژوهش آمیخته اکتشافی(کمی-کیفی) و جامعه آماری آن 167نفر از متخصصان علوم تربیتی و معلمان نمونه شهرتهران در سال تحصیلی 96-1395 و نمونه آماری 114 نفراست که 80 نفر آن معلمان نمونه و 34 نفر متخصصان علوم تربیتی میباشند که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. در این تحقیق ابتدا به صورت کیفی به تدوین ابزار ( پرسشنامه محقق ساخته ) و تحلیل محتوا اقدام و روایی صوری و محتوایی پرسشنامه توسط صاحب نظران تایید و پایایی آن پس از اجرای مقدماتی از طریق محاسبه ضریب آلفای کرانباخ 98/0 محاسبه گردید و در مرحله دوم ( کمی) ابزار طراحی شده اجرا گردید. یافته های پژوهش نشان می دهد که صلاحیت های حرفه ای در پنج بعد شامل دانش حرفه ای ( دانش پداگوژی،برقراری ارتباط، تخصصی/ سازمانی و خودشناسی)، مهارت های حرفه ای(مهارت تدریس ، برقراری ارتباط موثر، کار تیمی ، فناورانه و ارزشیابی)، توانایی های حرفه ای (تفکر خلاق تفکر انتقادی،حل مسئله، توانایی ذهنی / تحلیلی، رهبری)، نگرش های حرفه ای ( یادگیری مادام العمر، نگرش معلمی،خود/دگرباوری مثبت، نگرش پیش کنشی،نگاه دمکراسی، دیدگاه دانش آموز محوری) و ویژگی های حرفه ای (اخلاقی، رفتاری، عاطفی، و ارتباطی) می باشد. بررسی آزمون خی دو نشان داد در تمامی این مؤلفه ها، مقادیر مشاهده شده و مورد انتظار با یکدیگر تفاوت معناداری دارد. نهایتاً، دانش برقراری ارتباط، دانش تخصصی و دانش خودشناسی بیشترین اهمیت را از نظر متخصصان علوم تربیتی و معلمان نمونه دارد.

پژوهش حاضر از نوع پژوهش های کیفی است که به روش زیست نگاری-که یکی از زیرمجموعه های پژوهش روایی است- انجام شده است. در پژوهش های زیست نگاری تجربه یک یا چند فرد گردآوری شده و گزارش پژوهش به شیوه پژوهش روایتی تدوین می شود؛ بنابراین در این پژوهش، محققان از طریق بررسی مصاحبه با معلمان نمونه کشوری، در پی شناسایی مؤلفه های موفقیت معلمان نمونه کشوری بوده اند. بدین روی پس از بررسی و مطالعه متن مصاحبه ها به صورت مکرر و با استفاده از روش کدگذاری باز، مراحل این پژوهش صورت گرفت و کدهایی حاصل گردید. سپس کدهایی که دارای مشترکات معنایی و مفهومی بودند در دسته های واحدی قرار گرفتند و به این شکل دسته های کمتری حاصل گردید. در مرحله آخر، به منظور تقلیل دسته های به وجود آمده در مرحله دوم و یافتن مضمون های کلی تر، سعی شد با یافتن نقاط مشترک بین 22  مقوله به وجود آمده، مضامین متن کشف و تعیین شوند. در نهایت 4 مضمون کلی بدست آمد که عبارت اند از: 1. ویژگی های شخصیتی و اخلاقی معلمان نمونه 2. روابط انسانی معلمان نمونه 3. مهارت های حرفه ای معلمان نمونه 4. ویژگی های کلاس درس معلمان نمونه. معلمان علاقه مند می توانند با مدنظر قرار دادن این مؤلفه ها و افزودن سایر مؤلفه ها به خصوصیات خود، بر کیفیت کار خویش و نهایتاً کیفیت نظام آموزشی بیفزایند.