انقلاب شیل

گسترش و اقتصادی شدن استفاده از فناوری استحصال از منابع نامتعارف انرژی یا به عبارتی انقلاب شیل ظرفیتی جدید در عرصه بین المللی است که می تواند وضعیت فعلی روابط اقتصادی و امنیت انرژی در جهان را دست خوش تغییر سازد. این تحول جدید فرصت هایی را پیش روی اتحادیه اروپایی برای تقویت امنیت انرژی خود قرار داده است. این مقاله با هدف شناسایی فرصت های مترتب بر انقلاب شیل برای اتحادیه اروپایی و هم چنین ارزیابی ظرفیت های اتحادیه برای بهره برداری از این فرصت ها نگاشته شده است. سؤال اصلی آن است که انقلاب شیل چه فرصت هایی را برای تقویت امنیت انرژی اتحادیه اروپایی فراهم می آورد. فرضیه این پژوهش آن است که استفاده از منابع شیل از امکان امنیتی شدن انرژی در درون مجموعه امنیتی منطقه ای انرژی اتحادیه اروپایی می کاهد. با بهره گیری از روش توصیفی تحلیلی این نتیجه حاصل شد که بهره برداری از ذخایر شیل در داخل اتحادیه اروپایی حداقل در کوتاه مدت امکان پذیر نیست. اما بهره گیری از منافع تولید شیل در سایر کشورها، از طریق ایجاد تنوع در مبادی و منابع انرژی وارداتی، از امکان امنیتی شدن انرژی در درون مجموعه امنیتی منطقه ای انرژی اتحادیه اروپایی می کاهد و نیز از طریق ایجاد ثبات در قیمت جهانی به واسطه افزایش عرضه امنیت انرژی و اقتصادی اتحادیه را تقویت می کند.

انقلاب شیل کهدر طول یک دهه گذشته به سبب استفاده از فناوری های نوین، امکان بهره برداری از حجم عظیمی از ذخایر نفت و گاز طبیعی غیرمتعارف که در گذشته به دلیل هزینه بالای تولید و نبود فناوری مناسب قابل استحصال نبودند، را فراهم کرد و برای همیشه نقشه انرژی و ترانزیت انرژی در جهان را تغییر داد؛ به گونه ای که کارشناسان حوزه انرژی از امریکای شمالی به عنوان خاورمیانه جدید یاد می کنند. سیاست گذاران اوپک در ابتدا این تحول فناورانه را جدی تلقی نمی کردند و با اشاره به هزینه تولید بالای منابع غیرمتعارف، آن را با منابع متعارف، قابل رقابت نمی دانستند و لذا در برابر آن غافلگیر شدند. از نیمه سال 2014 به بعد، اوپک که به طور سنتی با تغییر سطح تولید، سعی در نگهداشتن بازار در حالت تعادل موردنظر خود و دامنه قیمت تعیین شده داشت، با چرخشی تاریخی، راهبرد حفظ سهم بازار و پایین نگهداشتن قیمت را به امید ورشکستگی و خروج تولیدکنندگان شیل، جایگزین راهبرد حفظ قیمت کرد که تاکنون اثربخش نبوده است. البته اتخاذ چنین راهبردی موردحمایت همه اعضا نبوده و مخالفت هایی جدی در برابر آن وجود دارد. کارشناسان حوزه انرژی پیش بینی می کنند با ورود فناوری های مدرن به صنعت شیل، هزینه تولید در برخی از حوزه ها می تواند تا حدود 20 دلار در هر بشکه کاهش یابد. این به آن معنا است که تولیدکنندگان سنتی به ویژه کشورهای عضو اوپک می بایست نفت شیل را به عنوان رقیبی دائمی در بازار نفت بپذیرند و سیاست ها و برنامه های خود را با توجه به این واقعیت تنظیم کنند