حوزه علمیه خواهران

هدف از این تحقیق بررسی چگونگی مدیریت منابع اطلاعاتی، فرایند ذهنی انتخاب موضوع و تشخیص نیاز اطلاعاتی است. روش تحقیق بکارگرفته شده روش پیمایشی است. جامعه آماری طلاب حوزه های علمیه خواهران شهر شیراز در سال تحصیلی 1393-1392 می باشد. نمونه پژوهش شامل 241 طلبه سطح سه، طبق نمونه گیری طبقه ای مشخص شد. گردآوری داده ها با استفاده از پرسش نامه صورت گرفته است. برای تعیین روایی، از روایی صوری و برای تعیین پایایی از پیش آزمون – پس آزمون استفاده شده است. تحلیل داده ها در بخش آمار توصیفی با استفاده از جداول فراوانی و شاخص هایی نظیر میانگین، و در بخش آمار استنباطی با استفاده از آزمون فریدمن و آزمون تکمیلی ویلکاکسون سوالات تحقیق مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد، عامل موثر در انتخاب موضوع کنجکاوی ذهن است. مهمترین عامل جهت تشخیص نیازهای اطلاعاتی بررسی منابع اطلاعاتی و مشورت با متخصصان موضوعی است.

نگاهی اجمالی به ویژگی های فرهنگی قشر مذهبی نشان می دهد که فعالیت ها و برنامه ریزی های فرهنگی این قشر، بیشتر سویه مردانه پیدا کرده و اغلب مراکز فرهنگی یا اختصاص به مردان دارند و یا به صورت حاشیه ای به زنان می پردازند. این مسئله در درازمدت جامعه مذهبی را دچار آسیب کرده و موجب شکاف فرهنگی بین بانوان و همسرانشان شده است. پژوهش پیشرو که به روش دلفی انجام شده است با هدف دستیابی به الگوی مطلوب حضور بانوان در فعالیت های فرهنگی به عنوان کنشگر و یا مخاطب عام در جامعه ی اسلامی، بر آن است تا در گام نخست، وضعیت کنونی را از منظر مدیران مراکز فرهنگی مذهبی شناسایی و معرفی کند. برای این منظور، نشانگاه های اصلی پژوهش، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم و حوزه علمیه خواهران در نظر گرفته شد و با بیست مدیر فرهنگی در سطوح کلان و میانی مصاحبه ی عمیق به عمل آمد. برخی از مدیران بروز چنین مسئله ای را حاصل تصورات ذهنی و کلیشه های مرسوم در باب زنان می دانستند اما عده ای، مشکلات عملی این مسیر را، عامل کاهش تمایل به کار با بانوان و برای بانوان تلقی می کردند. برای این پژوهش چهار خرده گفتمان، ذیل گفتمان اصلی جامعه مذهبی تعریف شدند: گفتمان تفاوت، گفتمان برابری مجموعی، گفتمان برابری گزاره ای، گفتمان اتحاد.

با عنایت به مشکلات فرهنگی و اعتقادی گریبانگیر جامعه، یکی از انتظارات عموم مردم به ویژه متدینین کنشگری اثربخش حوزه های علمیه است. مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران با حدود 500 مدرسه در سطح کشور و بیش از 120 هزار طلبه و فارغ التحصیل خواهر در سطح دو حدود یک سوم از جمعیت طلاب کشور را تشکیل می دهد. در این بین تمرکز بر راهکاری ریشه ای، اساسی و اثربخش برای حل آن انتظارات ضرورتی اجتناب ناپذیر است. تحقیق پیش رو توانمندسازی از طریق آموزش های مهارتی مورد نیاز را یکی از همان راه های اساسی می داند که می تواند به عرضه نیروی انسانی توانمند و کارآفرین و در نهایت کاهش آسیب های اجتماعی به خصوص در جامعه بانوان منجر گردد. افزایش بهره وری و کارایی وظایف مرتبط با طلبگی مانند تبلیغ، تعلیم و تربیت، پژوهش، پاسخگویی به سؤالات و شبهات و مانند آن از موضوعاتی است که این تحقیق بر آن متمرکز گردیده است. در این پژوهش تلاش شد با روش اسنادی و مصاحبه با صاحب نظران ضمن تبیین اهمیت مهارت آموزی در بین طلاب خواهر، با نسبت سنجی مقایسه ای بین سرفصل های ارائه شده میان دروس دانشی و مهارتی، سهم پایین آموزش های مهارتی بیان گردد. سپس مهارت های مورد نیاز طلاب خواهر تبیین شد و با توجه به این مهارت های مورد نیاز، فاصله بین وضع موجود وضع مطلوب مشخص گردید و در نهایت با ارائه الگوی مهارت افزایی تثقیف، راه های تقویت مهارت آموزی بیان شد.