نظم نوین منطقه ای

منطقه غرب آسیا در دهه دوم قرن بیست ویک با تحولات و پویایی های جدیدی مواجه بوده است. ظهور بیداری اسلامی در منطقه نویدبخش شکل گیری نظم نوینی بوده است که با نظم مستقر تفاوت هایی چشمگیری دارد و بازیگران جدیدی در شکل گیری آن به ایفای نقش پرداخته اند. شناخت مؤلفه های نظم پیشین و نظم در حال شکل گیری و جایگاه بیداری اسلامی در این تحولات از اهمیت زیادی برخوردار است. در این چارچوب، سؤال اصلی این پژوهش آن است که جایگاه و نقش بیداری اسلامی در شکل گیری نظم نوین منطقه ای در غرب آسیا چیست. یافته های این پژوهش که از تکنیک اسنادی و کتابخانه ای و از روش کیفی برای تحلیل داده ها بهره گرفته است نشان می دهد که بیداری اسلامی نقطه عطفی در تاریخ تحولات غرب آسیا به شمار می رود که در پی آن نظم پیشین در حال شکسته شدن و تبدیل به نظم جدیدی با مؤلفه های منطقه گرایی است. محور مقاومت نیز به عنوان نیرویی برآمده از درون، بازیگر اصلی در روند تحولات بوده است. در سوی مقابل قدرت های بیگانه نتوانسته اند نظم مطلوب خود را شکل دهند. انجام شده است.

در روابط بین الملل از واژه محور برای توصیف ائتلافی از دو یا چند بازیگر که حول منافع و اهداف مشترک گرد هم آمده اند، یاد می شود. جبهه مقاومت اسلامی با محوریت جمهوری اسلامی ایران و سایر بازیگران دولتی و غیردولتی با ایجاد محور ضد غربی بر اساس آموزه های توحیدی و با هدف مبارزه با غرب استعماری و حاکمان دست نشانده آن ها از یک سو و استقرار نظم نوین منطقه ای برای رسیدن به عدالت، امنیت، استقلال و معنویت از طرف دیگر است. در جستار حاضر، ضمن پذیرش ظرفیت های بالقوه محور مقاومت اسلامی، چالش ها و موانع متعددی برای استقرار نظم مطلوب پیش رو دارد. از این رو در این پژوهش تلاش شده است تا با شیوه توصیفی - تحلیلی، موانع و چالش هایی که بر سر راه محور مقاومت قرار دارد، مورد بحث و تحلیل قرار گیرد. از این جهت موانع و چالش های پیش روی محور مقاومت را می توان به سه دسته منطقه ای، فرامنطقه ای و نظام بین الملل تقسیم و مورد بررسی و تحلیل قرار داد.