فلسفه کتابداری

نیاز به توجه جدیتر به مبانی معرفت شناختی علم کتابداری محور اصلی بحث مقاله حاضر را تشکیل میدهد. تعریف و طبقه بندی دانش از جنبه های مختلف و انواع رویکردهای معرفت شناختی، مانند معرفت شناختی اجتماعی و جامعه شناسی دانش، و نیز راههایی که دانش جذب و به کار گرفته میشود جزو مباحث عمیق و موردتوجه برخی صاحب نظران در حرفه کتابداری است. تلاش نویسنده بر توجیه شالوده مشترک معرفت شناسی در همه علوم از جمله کتابداری به منزلة یک علم میان نوشته ای است. مقاله بر این نکته تأکید دارد که شناخت متخصصان حرفه ای تأثیر بسیار زیادی بر رویکردها و کارکردهای حرفه آنان در بعد اجتماعی دارد.

... من بارها گفته و باز می گویم که علم اطلاعات و دانش شناسی (کتابداری و اطلاع رسانی) علم بازیابی اطلاعات و دانش است که ریشه در وجود آدمی دارد و این تعریف برخلاف تعریف مصطلحی است که باواسطه و یا بی واسطه، آن را علم کتابخانه می دانند. اگر به تاریخچه این علم در غرب بنگرید می بینید که پس از گسترش منابع کتابخانه ها افراد برجسته این رشته به فکر سازماندهی منابع افتادند و در کنار آن با توجه به گسترش سرسام آور اطلاعات در سایه توسعه فن آوری، حوزه هائی چون کتابداری، سندآمائی (سندپردازی) و دانش یادمانه ها (آرشیو) و علم اطلاع رسانی پدید آمد (سینق، 1388). از طرف دیگر همه تحصیلکرده های این رشته می دانند که در سایه این تلقی از کتابداری و اطلاع رسانی در کشور ما چه مرارت ها که کشیدند تا بتوانند این رشته را همانند سایر رشته ها، رشته ای علمی معرفی، و برای دانش آموختگان آن شأن علمی دست وپا کنند. البته در کشورهای دیگر هم کم وبیش با فاصله زمانی دورتر این مباحث مطرح بوده است.