بهباشی

هدف پژوهش حاضر ارائه ابزاری برای کمّی سازی سبک لذت بری بر اساس یک مدل مفهومی در منابع اسلامی است. این مدل مفهومی، لذت بری را بر روی پیوستاری از سعادت نگری تا لذت نگری؛ دو رویکرد مهم در بهباشی نشان می دهد. برای استخراج مؤلفه های مدل مفهومی لذت بری سعادت نگر و لذت نگر در منابع اسلامی، از روش توصیفی تحلیلی در گزاره های دینی و برای بررسی ویژگی های مقیاس از روش پیمایشی استفاده شده است. به منظور تدوین مقیاس سبک لذت بری گویه های مناسب بر اساس مؤلفه های نظری طراحی شد. برای تعیین روایی ابزار، گویه های اولیه مورد ارزیابی کارشناسان روان شناسی که با متون اسلامی آشنایی داشتند، قرار گرفت. این مقیاس در نمونه 360 نفری شامل طلاب علوم دینی و معلمان مقطع ابتدایی شهرستان قم اجرا شد. نتایج نشان می دهد مقیاس سبک لذت بری بر اساس منابع اسلامی 92/0 اعتبار دارد. توافق بالا میان نظرات اکثر کارشناسان (33/83 درصد) به محتوای پرسش ها روایی محتوایی آن را نشان می دهد. نتایج تحلیل عوامل نیز روایی و ساختار عاملی مناسبی را نشان می دهد. نتیجه تحلیل عاملی اکتشافی استخراج پنج عامل مبتنی بر ویژگی های سبک لذت بری کارآمد در منابع اسلامی بوده است. این پژوهش نشان می دهد که سبک لذت بری بر اساس منابع اسلامی قابل کمّی شدن است و مقیاس ساخته شده، ویژگی های روان سنجی لازم را دارد. این مقیاس از پنج عامل (تعالی جویی، مهارگری، هدفمندی، عاقبت اندیشی و میانه روی) تشکیل شده است.