آسمالیق

دستبافته های ترکمن نمادی از فرهنگ وتفکر مردمانی است که باور واعتقاداتشان را بر آثار مختلف زندگی متجلی می سازند . با توجه به نقش کاربردی یکی از انواع دستبافته های ترکمنان موسوم به آسمالیق در مراسم ازدواج و حضور نقوش متنوع و نمادین مرتبط با این مراسم و سایر اعتقادات ایشان ، هدف از مقاله شناساندن آسمالیق و نقوش آن که بوسیله زنان بر تاروپود این دستبافته ها نقش بسته ، می باشد. حاصل کار، مطالعه ویژگی های بصری و نمادین این دستبافته ها با تأکید و تأمل بر ویژگیهای فرهنگی و تاریخی و قومی و اعتقادات بافندگانشان می باشد. مطالعات نشان از ق درت و نف وذ ان دیشه های آیینی و اعتقادی در لابلای نقوش این دستبافته ها دارد. . اهداف مقاله : 1.شناسایی نقوش رایج آسمالیق های ترکمن 2.دستیابی به ویژگی بصری واعتقادی نقوش آسمالیق ها در باور ترکمنان سوالات اصلی: 1. کدام نقوش در آسمالیقهای ترکمنان رایج بوده و معنای اعتقادی آنها چیست؟ 2. آیا ارتباطی بین معنای نقوش آسمالیقها با کاربرد اصلی این دستبافته وجود دارد؟ گردآوری مطالب این پژوهش به روش کتابخانه ای بوده و رویکرد نگارنده به موضوع توصیفی- تحلیلی می باشد.

در مقاله پیشرو دو حوزه عمده تاریخی و فرهنگی در شرق (قبایل ترکمن) و غرب (بومیان غربِ امریکای شمالی)- با در نظر گرفتن یکی از تولیدات انحصاری آنها- مطالعه و پاره ای از وجوه اشتراک و افتراق آنها بررسی شده است. آنچه در این بررسی بیشتر مدّ نظر بوده، تأکید بر نوع خاصی از دست بافته ها به نام «آسمالیق» ترکمنی و «چیلکات» ساکنان مستقر در سواحل شمال غربی امریکای شمالی بوده، ویژگی های کیفی و بصری آنان با تأمل در خصایص فرهنگی و پیش زمینه های تاریخی و قومیِ اقوام بافنده و همچنین آداب و رسوم شان تحلیل شده است تا به یاری این مقایسه ها، زمینه های تشابه و افتراق روشن شود. حاصلِ تطبیق و نتیجه بررسی ها، حاکی از وجود مواردی مشابه در ساختار کیفی و بصری این بافته ها از قبیل فرم هندسی، تزئینات، طبیعت گرایی، ساده سازی نقوش، کاربرد (مراسم) و پاره ای موارد دیگر است. از طرف دیگر، بُعد مسافتی و تفاوت های اقلیمی، طبقاتی و عقیدتی و نوع نگرش ها نیز زمینه ساز مغایرت هایی همچون شیوه آماده سازی کار، انتخاب مواد و مصالح، نوع پوشش، ابعاد و ... ، در این دو حوزه شده است.