احتمال وقوع ریسک

بومی سازی فناوری های پیشرفته و راهبردی صنعت نفت و گاز، یکی از اولویت های کلیدی صنعت نفت کشور در طول یک دهه اخیر بوده است. ازآنجایی که هزینه توسعه فناوری در بخش تجهیزات صنعت نفت بسیار زیاد است، شناسایی انواع ریسک های موجود در این پروژه ها، کمک زیادی به سرمایه گذاران و توسعه دهندگان فناوری در این حوزه می کند. این پژوهش تلاش دارد تا به این سؤال اساسی پاسخ دهد که ریسک های توسعه فناوری تجهیزات در صنعت نفت و گاز با تأکید بر مته های حفاری چه هستند. برای پاسخ به این سؤال کلیدی، از طریق مرور ادبیات و مصاحبه با متخصصان و صاحب نظران در حوزه توسعه فناوری مته های حفاری، 38 ریسک، شناسایی و در پنج بعد ریسک های نهادی و قانونی، فناورانه، بازار، مالی و عملیاتی طبقه بندی شدند. به منظور ارزیابی این ریسک ها از روش تجزیه تحلیل عوامل شکست و آثار آن (FMEA) استفاده شد و بر اساس سه شاخص شدت تأثیرگذاری، احتمال وقوع و احتمال شناسایی، اولویت هر یک از ریسک ها احصاء شد. از میان آنها پنج ریسک به عنوان ریسک های با عدد اولویت ریسک بالاتر ارزیابی شد. لزوم ارائه ضمانت نامه های با مبالغ زیاد، عدم موافقت شرکت های بهره بردار با تست آزمایشی محصول داخلی و تغییرات شاخص های اقتصاد کلان، از مهم ترین ریسک های شناسایی شده بودند. ارائه تسهیلات مناسب به منظور صدور ضمانت نامه برای شرکت های توسعه دهنده مته های حفاری و ایجاد محیط های واقعی برای تست نمونه های اولیه و محصولات نهایی، از مهم ترین پیشنهادها به سیاستگذاران هستند. همچنین حصول اطمینان از حداقل تقاضای شرکت های بهره بردار پیش از ورود به فرایند بومی سازی و دقت در انتخاب شریک خارجی بر اساس توان تخصصی، اهداف و سابقه قبلی آن، از مهم ترین پیشنهادها به مدیران شرکت های توسعه دهنده مته های حفاری اند.

شناسایی، تحلیل و اولویت بندی ریسک، نقش بسزایی در موفقیت پروژه دارد. تمرکز این پژوهش بر روی موسسات آموزشی جامعه هدف سازمان های حاکمیتی با هدف تقلیل حوادث و بیماری های ناشی از کار است. لذا مهم است که در برگزاری دوره های آموزشی ، عوامل ریسک در نظر گرفته شود تا با مدیریت بهتر آنها، اثرگذاری دوره های آموزشی افزایش یابد. بمنظور شناسایی و تاثیر عوامل ریسک، باید آنها را در فرایند آموزش شامل تعیین نیازهای آموزشی، طراحی و برنامه ریزی آموزش، فراهم آوردنِ آموزش، و ارزیابی و سنجش اثربخشی بررسی کرد. ابتدا با مرور ادبیات و مصاحبه های اکتشافی، ریسک های موجود در 7 عامل ریسک و 17 زیرعامل شناسایی شده اند. سپس، با توجه به فرآیند چهار مرحله ای آموزش، محدوده اثرگذاری ریسک ها با روش تجزیه و تحلیل عوامل شکست و آثار آن از طریق سه شاخص شدت ریسک، احتمال وقوع و احتمال کشف مشخص گردیده و شاخص اولویت ریسک برای هر ریسک محاسبه شده است. نتایج نشان می دهد که تعداد 16 ریسک در ناحیه بحرانی قرار خواهند گرفت. این بیانگر آنست که ریسکها جهت آنالیز و تخصیص منابع مقدم بوده و تیم تحلیل، باید روی کاهش و بر طرف کردن خطاهایی که در ناحیه بحرانی قرار دارند، تمرکز نماید.