مواد تراریخته

در این مقاله توصیفی تحلیلی به لحاظ کاربردی، با گردآوری داده ها به روش کتابخانه ای، به مطالعه در مورد مواد تراریخته پرداخته شده است. با بررسی های صورت گرفته مواد تراریخته را می توان از دو منظر مورد بررسی قرار داد. دیدگاه اول، مواد تراریخته را موادی مضر و همواره در راستای حملات بیولوژیکی و سلاحی بیوتروریسمی در نظر می گیرد، درحالیکه دیدگاه دوم مواد تراریخته را بعنوان عاملی در مهندسی ژنتیکی ساخت واکسن های مفید برای مقابله با بیماری های واگیردار مطرح می کند. سوال اصلی مقاله حاضر این است که محصولات تراریخته سلاحی بیوتروریسمی به شمار می روند یا عاملی مفید در ساخت واکسن بیماری های خطرناک و واگیردار؟ واضح است باتوجه به رشد روزافزون جمعیت کره زمین در سال های آینده، جامعه جهانی با تامین مواد غذایی مواجه خواهد شد، لذا محققان به دنبال ایجاد تغییرات ژنتیکی در گیاهان، مواد غذایی و کشاورزی بوده تا بتوانند نیاز خوراک مردم را با مواد تراریخته برطرف سازند. از طرفی دیگر در برخی کشورها استفاده از این طریق در قالب وعده های غذایی، به دلیل مشخص نبودن سود و زیان دقیق آنها بعنوان قوت غالب انسان و اثرات جانبی شان، ممنوع اعلام شده است. همچنین از سالیان دور تاکنون شاهد بیماری های واگیرداری هستیم که منشاء گیاهی داشته یا محصول مشترک بین دام و انسان هستند، به همین منظور محققان بر آن شده اند تا با بهره گیری از مواد تراریخته، واکسن هایی را برای مقابله با این بیماری ها تولید کنند، شایان ذکر است که واکسن های مشتق از مواد تراریخته از نظر به عمل آوری و فاز تولید و مصرف به مراتب ارزان قیمت تر و ساده تر از واکسن های شیمیایی هستند.

پیشرفت علوم در زمینه های مختلف، دریچه های تازه ای را بر روی جوامع باز کرده است که این امر در حوزه های گوناگون زندگی بشری همراه با مزایا و پیامدهایی نیز بوده است. مواد تراریخته به عنوان یکی از شاخه های بیوتکنولوژی به منظور مقاوم سازی گیاهان، مواد غذایی و دام در برابر آفات، یکی از نوآوری های بشری در حوزه ژنتیک به حساب می آید. این فناوری اگرچه در تولید کمّی محصولات اثری شگرف داشته است، اما پیامدهای ناشی از مصرف آن نگرانی های عمیقی را به وجود آورده است، به نحوی که برخی از زیست شناسان در مورد مصرف بی رویه این محصولات هشدارهای جدی داده اند. همگام با این موضوع، با توجه به این که بیوتکنولوژی کشاورزی به طور انحصاری در دست چند شرکت فراملی است، سودآوری کلان ناشی از فروش این محصولات در بازارهای جهانی، زنجیره ای از رفتارهای مجرمانه را در این حوزه به وجود آورده است و این رفتارهای مجرمانه در شبکه به هم پیوسته ای از تعامل میان دولت ها و این شرکت ها ظهور یافته است. پرسشی که همواره از سوی برخی از جرم شناسان در این زمینه مطرح می شود این است که چگونه می توان آسیب های ناشی از تولید مواد تراریخته را جرم انگاری نمود؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت که جرم شناسان با تأکید بر جرم انگاری محصولات تراریخته با استفاده از رهیافت های نوین جرم شناسی سبز، سعی در توضیح و تبیین این مسئله داشته اند.