مهارت های فراشناخت

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش مهارت های فراشناخت بر اضطراب امتحان و درگیری تحصیلی دانش آموزان انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی همراه با طرح پیش آزمون- پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را همه دانش آموزان دختر پایه سوم دوره دوم متوسطه شهر تایباد در نیم سال تحصیلی دوم 98-1397 تشکیل دادند. پس از اریابی اولیه، تعداد 30 نفر از دانش آموزان دختری که در آزمون اضطراب امتحان نمره بالاتری را کسب کردند (نمره برش 43)، به روش نمونه گیری هدفمند، به عنوان نمونه پژوهش انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل به نسبت یکسان گمارده شدند. افراد گروه آزمایش، برنامه آموزشی مهارت های فراشناخت را در 9 جلسه، 60 دقیقه ای (هر هفته 1جلسه) به صورت گروهی دریافت کردند؛ در حالی که گروه کنترل در لیست انتظار قرار گرفت. پیش از انجام درمان و پس از آن، اعضای دو گروه به پرسشنامه اضطراب امتحان ابوالقاسمی و همکاران (1375) و درگیری تحصیلی فردریکس و همکاران (2004)، پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیره استفاده شد. یافته های حاصل از تحلیل داده های پژوهش نشان داد که با کنترل اثر پیش آزمون، بین میانگین نمرات پس آزمون گروه های آزمایش و کنترل در متغیرهای اضطراب امتحان و درگیری تحصیلی، تفاوت معناداری وجود داشت. با توجه به نتایج این پژوهش پیشنهاد می شود تا روان شناسان و مشاوران از نتایج آموزش مهارت های فراشناخت در جهت کاهش اضطراب امتحان و افزایش درگیری تحصیلی دانش آموزان بهره ببرند.

هدف: پژوهش حاضربه منظور بررسی و  مقایسه اثر بخشی برنامه  مشاوره انگیزشی نظام مند گروهی وآموزش مهارت های فراشناخت بر بهبود سازگاری تحصیلی و خود تنظیمی دختران دانش آموز متوسطه اول شهر تهران انجام شد. روش: بدین منظور 36 نفر از دانش آموزان دختر متوسطه اول از  منطقه 12آموزش وپرورش شهر تهران، که در سال تحصیلی 97-98 مشغول تحصیل بودند، به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند .روش پژوهش شبه آزمایشی وبر اساس طرح پیش آزمون -پس آزمون با گروه کنترل و جایگزینی تصادفی بود. ابزار آزمون باعنوان پرس شنامه سازگاری تحصیلی(1989) و پرسشنامه خودتنظیمی بوفارد و همکاران(1995) در مرحله پیش آزمون توسط شرکت کنندگان تکمیل شد. برنامه مشاوره انگیزشی نظام مند گروهی وآموزش مهارتهای فراشناخت طی 10 جلسه 5/1ساعته در مورد گروه های آزمایش به اجرا در آمد، اما گروه کنترل آموزشی دریافت نکرد. پس از دوره های آموزش مرحله پس آزمون توسط شرکت کنندگان در هر سه گروه اجرا شد. برای تحلیل داده ها از تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر استفاده شد. یافته ها: تفاوت بین گروه های آزمایشی با گروه کنترل برای متغییر سازگاری تحصیلی  در سطح 01/0 و برای متغیر خودتنظیمی در سطح 05/0 معنا دار بود. بدین معنا که هر دو روش مشاوره انگیزشی نظام مند و مهارت های فراشناخت باعث افزایش سازگاری تحصیلی و بهبود خود تنظیمی  شده اند. همچنین بین میزان اثر بخشی گروه های آزمایشی تفاوت معناداری مشاهده نشد(05/0< P,). نتیجه گیری : نتایج نشان داد که هر دو روش مداخله سبب بهبود سازگاری تحصیلی و خود تنظیمی دانش آموزان شده است.

زمینه: اهمیت عملکرد تحصیلی کودکان استثنایی در شرایط حاکم بر نظام آموزشی ایران اهمیت زیادی پیدا کرده است. جنبه های روان شناختی مختلفی بر میزان عملکرد تحصیلی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری مؤثر است. در ادبیات موجود در این زمینه ارتقای عملکرد تحصیلی مورد توجه بوده ولی متغیرهای تأثیرگذاری مانند مهارت های ارتباطی–کلامی و مهارت های فراشناخت مورد غفلت واقع شده اند. هدف: هدف پژوهش حاضر پیش بینی عملکرد تحصیلی بر اساس مهارت های ارتباطی – کلامی با نقش میانجی مهارت های فراشناخت دانش آموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری ریاضی بود. روش: روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی که به روش مدل سازی معادلات ساختاری انجام شد. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان (دختر و پسر) مبتلا به اختلال یادگیری ریاضی دوره دوم دبستان شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 1401-1402 بود. نمونه پژوهش 200 نفر از دانش آموزان 10 تا 12 مبتلا به اختلال ریاضی شهر کرمانشاه بود که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزارهای جمع آوری اطلاعات در این پژوهش شامل پرسشنامه های عملکرد تحصیلی (فام وتیلور، 1999)، مهارت های ارتباطی – کلامی (بارتون جی ای، 1990) و پرسشنامه مهارت فراشناخت (والترز، 1993) بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون و مدل معادلات ساختاری در نرم افزارهای SPSS23 و AMOS. 23 صورت گرفت. یافته ها: نتایج بیانگر این است که بین مهارت های ارتباطی – کلامی با عملکرد تحصیلی و مهارت های فراشناخت را به وجود دارد (05/0 <P). بین مهارت های فراشناخت با عملکرد تحصیلی نیز رابطه وجود دارد. نتایج نشان داد که مهارت های ارتباطی-کلامی از طریق مهارت های فراشناخت با عملکرد تحصیلی رابطه دارد (05/0 <P). نتیجه گیری: استفاده از مهارت های ارتباطی – کلامی و فراشناخت موجب رشد معنادار یادگیری در دانش آموزان مبتلا به اختلال یادگیری ریاضی می شود بنابراین می توان با تقویت مهارت های ارتباطی – کلامی و فراشناختی ضمن تقویت عملکرد تحصیلی دانش آموزان مبتلا به اختلال یادگیری ریاضی، زمینه شناخت دقیق ظرفیت ها، توانایی ها و کاستی ها به دست خودشان فراهم شود.