پذیرش دکتری

فرایند سنجش و پذیرش افراد توانمند و کارآمد برای تحصیل در دوره دکترای تخصصی در ایران بسیار پر چالش بوده است. اهمیت این مسئله به حدی است که ویژگی های روان سنجی سنجه های پذیرش و ملاک های مهم آن، همچنین شیوه آزمون گیری به صورت تستی یا تشریحی برای تدوین الگوی بهینه پذیرش داوطلبان همواره در بین مجامع دانشگاهی، سیاست گذاران، و متقاضیان ورود به تحصیلات تکمیلی محل بحث و جدال است. هدف اولیه این پژوهش مشخص کردن ضرایب شبه پایایی این معیارها بوده است. روش این پژوهش از نوع توصیفی است، و در چارچوب تئوری تعمیم پذیری، پایایی سنجه ها و معیارهای-داده های ثانویه-مربوط به برنامه سنجش و پذیرش دکتری رشته مهندسی برق گرایش قدرت در 37 دانشکده پذیرنده دکتری در دانشگاه های ملی مختلف در سال 1397 را بررسی کرده است. داده ها با نرم افزار  mGENOVA بر اساس تحلیل چند متغیری با یک طرح تک رویه ای p^•×i^° تحلیل شده اند. نتایج نشان داد که چهار آزمون تخصصی، و دو آزمون عمومی به دلیل سختی سؤالات و بی پاسخ بودن، و به کارگیری نمره گذاری فرمولی، پایایی و دقت مناسبی ندارند. دو معیار ترکیبی مصاحبه که از سنجه های متفاوتی تشکیل شده اند، از ضرایب تعمیم پذیری و اعتمادپذیری بهتری برخوردار بودند. افزودن معدل کارشناسی و کارشناسی ارشد، به عنوان متغیر پیش بینی کننده جداگانه، به دلیل محدودیت دامنه در برآورد نمرات جهانی ترکیبی کارایی چندانی ندارد. در یک برنامه پذیرش دکتری که سازه زیربنایی ای بسیار گسترده ای تعریف، و سنجه های چندگانه ای استفاده می شود، مؤلفه های خطای بیشتری نیز وجود خواهد داشت. بنابراین، نمی توان تنها یک مقدار پایایی معین برای سنجه های آن مشخص کرد. امّا با تعدیل سطوح دشواری آزمون ها، استفاده از طرح های نمره گذاری سهمی سؤالات بدون جریمه حدس شانسی، نمونه گیری کاملتر از سازه زیربنایی و افزایش لایه های سطوح می توان تصمیم گیری های آموزشی با ریسک بالا را برای طبقه بندی افراد، با پیش بینی های نادرست کمتری انجام داد.