تقلیل گرایی. گفتمان قدرت

کتاب تاریخ بدن در ادبیات ، نوشته ی سید مهدی زرقانی و همکاران(1398) ، به سیرِ شکل گیری بدن های مختلف و طبقه ی بندی آن ها در تاریخ ادبیات فارسی می پردازد و تلقی های مختلف درباره ی بدن را در آثار شاعران، عارفان و هنرمندان بررسی می کند. از حیث مو ضوع، کتاب حاضر بسیار بدیع و نو به شمار می آید، اما با توجه به همین نو بودن و عدمِ پیشینه ی پژوهشی مفصل، ناگزیر دچار برخی لغزش ها و نقصان هایِ «محتوایی» و «ساختاری» شده است. از آن جا که ممکن است این اثر مورد استناد و استفاده ی دیگر پژوهشگران قرار گیرد، ذکرِ پاری از لغزش های کتاب ضروری می نماید. بنابراین مقاله ی حاضر با ابتناء بر تعاطی افکار و به دور از داوری های غرض ورزانه، نگاشته شده تا با تأمل، درنگ و گفت وگو، برخی مسائل ِموجود در کتاب، مورد «بازنگری» و «اصلاح» قرار گیرند. از جمله لغزش های کتاب می توان به: خطاهای روش شناسانه، تناقض گویی، تقلیل گرایی، چارچوبِ نظری ضعیف، نظرگاهِ تک بُعدی(ایدئولوژیک)، فقدانِ برخی منابع مهم، عدم انسجام و چندپارگی در اهداف پژوهش و ...، اشاره کرد. در مقاله ی حاضر به تبیین و تنقیح برخی نکاتِ مذکور و نقدِ آن ها، می پردازیم.