مهریه حال

حق حبس زوجه، بنا به ماده 1085 قانون مدنی و رأی وحدت رویه شماره ۷۱۸ ـ ۱۳/۲/۱۳۹۰ هیأت­عمومی­، مستفاد از ماده مذکور این است­ که زن در صورت حال­ بودن مهریه می تواند تا مهریه به او تسلیم ­نشده باشد از ایفای مطلق وظایفی که شرعاً و قانوناً در برابر شوهر ­دارد، امتناع­ نماید. این رأی موافق با دیدگاه مشهور فقهای امامیه است. در مورد حق حبس، مباحث گوناگونی قابل طرح است. یکی از مهم ترین این مباحث که موضوع و محور مقاله حاضر است، اعمال حق حبس در صورت حال بودن مهریه و عجز زوج از پرداخت آن است که باعث می شود زوج طی سالیان دراز، ضمن الزام به پرداخت نفقه و اقساط مهریه، از حقوق زوجیت نیز محروم­ بماند. نویسنده با بررسی های خود به این نتیجه رسیده است که اگر اعسار زوج از پرداخت مهریه در حین عقد بر زوجه آشکار باشد، این امر به منزله احراز اسقاط ضمنی حق حبس از سوی زوجه است و در غیر این صورت، اگر زوجه جاهل به اعسار زوج از پرداخت مهریه باشد و مهریه نیز در حد متعارف ­باشد و زوجه مطالبه مهر قبل از تمکین نماید، پس­ از اثبات اعسار زوج و پرداخت اولین قسط به جهت حرج وارده بر زوج، حق حبس از بین می رود؛ در حالی که حق مطالبه مهر از طریق دریافت اقساط برای زوجه همچنان محفوظ است.

در باب مهریه، پس از بررسی استنادات فقهی و روایی، پایین گرفتن و پرداخت نقدی مهریه مورد توجه قرار گرفته است. همچنین دلایل و مستندات حاکی از آن است که مهریه بالا، غیر مقدورالتسلیم و نسیه ای باطل می باشد و هیچ وجه شرعی ندارد. قرآن نحله (بخشش) بودن مهریه و پرداخت نقدی مهریه را پذیرفته است. روایات متواتری وجود دارد که از یک انگشتر و اکتفا به تعلیم یک سوره از قرآن، بعنوان مهریه در سیره مسلمین در زمان معصومین (ع) یاد می کند که نشان می دهد پیغمبر به عنوان حاکم شرع در بسیاری از موارد مهریه را مشخص و قطعاً کسی بیشتر از مهریه ای که پیغمبر مشخص می کرد، چیز دیگری را به عنوان مهر قرار نمی داد. در این زمان حاکم شرع و مراجع عظام تقلید هم در مورد میزان مهریه باید فتوای قاطع و محکم بدهند و مجلس شورای اسلامی به تصویب برساند. با توجه به موارد ذکر شده در ذیل هدف اصلی این مقاله بررسی رابطه مهریه و نحوه پرداخت از نظر قرآن و روایات معصومین می باشد. این مقاله یک تحقیق نظری مبتنی بر روش کتابخانه ای است که با مطالعه کتب و منابع اصلی و فرعی از متقدمین و متأخرین و جستجوی مقالات درج شده، می باشد. این پژوهش از نظر هدف از نوع علمی، کاربردی و از لحاظ روش انجام تحقیق توصیفی، اصولی و منطقی است.