روش تحلیل راهبردی (SWOT) در ارتباطات و رسانه
منبع:
علوم خبری سال هشتم بهار ۱۳۹۸ شماره ۲۹
216 - 240
حوزه های تخصصی:
تحلیل راهبردی یا سوات روشی برای دستیابی به راهبردهای سازمان از طریق شناخت نقاط قوت و ضعف درونی سازمان و فرصت ها و تهدیدهای بیرونی آن است. تحلیل سوات روشی برای ترسیم وضعیت موجود و مطلوب سازمان است. در این روش براساس شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید و نوع شناسی محیط سازمان، راهبردهای قوت فرصت، قوت تهدید، ضعف فرصت و ضعف تهدید ارائه می شود. با کمک ماتریس ارزیابی عوامل داخلی (IFE) و ماتریس ارزیابی عوامل خارجی (EFE) ماتریس SPACE برای تعیین و ارزیابی موقعیت سازمان به کار می رود و به کمک آن راهبرد فعلی و مطلوب ترسیم می شود. پس از تعیین موقعیت از طریق ماتریس QSPM به ارزیابی و اولویت بندی راهبردها و انتخاب راهبرد بهینه پرداخته می شود. روش سوات برحسب گردآوری اطلاعات اکتشافی توصیفی (کشف عناصر چهارگانه و توصیف ابعاد آن در جامعه مورد بررسی)، بر حسب کاربرد ارزیابی راهبردی (ارزیابی سازمان و محیط و ارائه راهبرد برای تقویت و بهبود) و نوع پژوهش تلفیقی (کمی کیفی، در شناخت عناصر و ابعاد از طریق اسناد، مصاحبه، روایت ها کیفی و درجه بندی، اولویت بندی و وزن دهی و محاسبه اولویت راهبردها کمی) است. با توجه به نگاه به آینده و ترسیم وضعیت مطلوب در آینده از نوع پژوهش های آینده پژوهی نیز به شمار می رود. واحد تحلیل این روش دارای سطوح مختلف خرد، میانه و کلان است. در جامعه آماری ویژگی بارز جامعه که به نخبگان معروف هستند شناخت کامل از فضای داخلی و بیرونی سازمان و احاطه به ابعاد موضوع است. حجم نمونه مشخصی ندارد و کفایت حجم نمونه در متن پژوهش مشخص می شود. حجم پیشنهادی مطلوب برای گرداوری اطلاعات در این روش در صورتی که از شیوه کل شماری یا سرشماری استفاده نشود 60 تا 70 نفر است. روش نمونه گیری در سوات به موضوع و ویژگی جامعه آماری بر می گردد اما عمدتاً از شیوه نمونه گیری گلوله برفی و روش تیپیک استفاده می شود تا اینکه به اشباع نظری دست یابد. تکنیک های گرداوری اطلاعات مطالعه اسناد و مدارک و کتابخانه ای، مصاحبه انفرادی یا گروهی، پرسشنامه و کارت متوازن است.