بهره مندی عادلانه از منابع

هدف پژوهش حاضر بررسی مؤلفه های عدالت آموزشی برای دانش آموزان بود روش پژوهش کیفی، از نوع توصیفی و تحلیل مضمون با رویکرد استقرایی اکتشافی که حوزه پژوهش76 مورد مقالات، اسناد و کتب مندرج در پایگاهها، وب سایتها، و کتابخانه ها که به تفکیک 61 مقاله، 6 پایان نامه، 9 کتاب و سند آموزشی بود. با توجه به ادبیات نظری مؤلفه ها و مضامین استخراج گردید. روایی محتوایی پژوهش با استفاده از روش ممیزی کردن از سوی داور تأیید شد و پایایی مضامین با استفاده از روش هولستی ۹۹٪ بدست آمد. یافته ها نشان داد که عدالت آموزشی شامل سه مضمون فراگیر با عنوان بسترسازی عادلانه توزیع منابع، بهره مندی عادلانه از منابع و شایسته پروری، و 12 مضمون سازمان دهنده شامل مشارکت جمعی، همه جانبه نگری برنامه درسی، تصمیم سازی عادلانه، شایسته سالاری، پوشش دادن همه مخاطبان، بهسازی مدارس، مدیریت بهینه منابع مالی، توجه به وضعیت بهداشت یادگیرندگان، توانمندسازی یادگیرندگان، ارتقای کیفیت آموزش، بهبود فرآیند ارزشیابی، تعامل منصفانه و 82 مضمون پایه می باشد. برای تحقق عدالت آموزشی در طراحی و تدوین برنامه ها به این مؤلفه ها باید توجه شود تا کلیه یادگیرندگان در همه مناطق کشور به شکل عادلانه از فرصت های آموزشی و تربیتی بهره برند.

هدف از این پژوهش ارائه مدل عدالت آموزشی برای آموزش و پرو رش کشور بود. روش پژوهش ترکیبی اکتشافی که در سال تحصیلی 97-1396 انجام شد. ابتدا مضامین عدالت آموزشی در آموزش و پرورش با استفاده از روش تحلیل مضمون استقرایی و بر اساس کل حوزه پژوهش 73 مورد مقولات مندرج در پایگاهها از سال 2001 تا 2017 بود شناسایی گردید. در نتیجه 82 مضمون پایه، 12 مضمون سازمان دهنده مشارکت جمعی، تصمیم سازی عادلانه، همه جانبه نگری برنامه درسی، شایسته سالاری، پوشش دادن همه مخاطبان، توجه به وضعیت بهداشتی فراگیران، مدیریت بهینه منابع، توانمند سازی فراگیران، بهبود فرآیند ارزشیابی، ارتقای کیفیت آموزش و تعامل منصفانه و سه دسته مضمون فراگیر تحت عنوان: 1- بستر سازی عادلانه توزیع منابع 2- بهره مندی عادلانه از منابع 3- شایسته پروری شناسایی شد. با استفاده از روش هولستی پایایی در بخش کیفی 99/0 به دست آمد. در ادامه با توجه به مضامین شناسایی شده پرسشنامه ای جهت اعتبار یابی مدل با 82 گویه طراحی گردید که با استفاده از آلفای کرونباخ پایانی آن 76/0 بدست آمد. جامعه پژوهش در بخش کمی کلیه مدیران و معاونین مدارس با تعداد 170645 بود. روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای بود که تعداد 384 نفر نمونه تعیین گردید. جهت اعتبار یابی مدل پژوهش از روش تحلیل عاملی تآییدی استفاده گردید. همه مضامین با بار عاملی بالا مورد تأیید قرار گرفتند که نشان از اعتبار بالای مدل بود. .