استراتژی های کنترل

هدف اصلی این مقاله ارائه و شبیه سازی عددی سیستم پویای قیمت انرژی- عرضه انرژی- رشد اقتصادی ایران به منظور تحلیل مقایسه ای استراتژی های کاهش شدت انرژی است. در این راستا، یک سیستم معادلات دیفرانسیل غیرخطی طراحی و با به کارگیری داده های کل تولید داخلی انرژی، تولید ناخالص داخلی بدون نفت و شاخص قیمت انرژی طی دوره ۹۳-۱۳۷۱ ، پارامترهای سیستم با استفاده از الگوریتم بهینه سازی نهنگ برآورد شدند. سپس براساس سیستم مورد اشاره چهار استراتژی (اکتشاف و توسعه انرژی های نو و افزایش واردات انرژی، حرکت به سمت بازار خود تعدیل شونده، تغییر ساختار صنعتی و اتخاذ سیاست های تولید و قیمت انرژی) بررسی شد. نتایج نشان می دهد که سه استراتژی نخست، بازار انرژی را تثبیت می کنند، اما استراتژی چهارم به قرار گرفتن سیستم در حالت شوک سیکلی منجر خواهد شد. در این مقاله اثرات قدرت کنترل های مختلف تحت استراتژی های انفرادی و ترکیبی بر شدت انرژی نیز بررسی شد. نتایج نشان می دهد که تحت یک قدرت کنترل منطقی، استراتژی ها شدت انرژی را کاهش می دهند، اما  افزایش نسنجیده قدرت کنترل، نتیجه معکوس خواهد داد. در رابطه با وضعیت به ثبات رسیدن شدت انرژی تحت این استراتژی ها، کمترین شدت انرژی توسط استراتژی سوم و کمترین زمان به ثبات رسیدن شدت انرژی تحت استراتژی دوم حاصل می شود. نکته مهم اینکه -هم از نظر ثبات و هم از نظر کاهش شدت انرژی- به کارگیری استراتژی جامع (ترکیب سه استراتژی) بهتر از استراتژی های انفرادی است. بنابراین، توصیه می شود جهت کاهش شدت انرژی کشور بجای به کارگیری سخت گیرانه و نسنجیده یک استراتژی از استراتژی های جامع یا استراتژی های انفرادی با قدرت کنترل های معقول استفاده شود.

کنترل در سطح استراتژیک، کنترل تمامی عناصر سازمان در سطح ذهنی و مفهومی است. کنترل استراتژیک از دو الگوی فرایندی و نتیجه ای به دست می آید، در کنترل استراتژیک فرایندی توجه و تمرکز به صحت و درستی فرایند مدیریت استراتژیک است و در کنترل استراتژیک نتیجه ای با استفاده از نقاط مرجع استراتژیک گونه ها به دست می آیند. از این رو هدف این پژوهش ارائه الگوی نتیجه ای دو بعدی استراتژی های کنترل برای حفظ پویایی سازمان می باشد. برای دستیابی به این هدف، از روش مرور نظام مند استفاده شد. ابتدا با جست و جو در پایگاه های اطلاعاتی معتبر، تعداد 130 مقاله استخراج و از میان آن ها 60 مقاله بر اساس معیارهای مشخص انتخاب گردید. سپس با استفاده از روش استنتاج مضمون، زمینه های تحقیقاتی کنترل شامل کنترل استراتژیک، اهرم های کنترل و سیستم های مدیریت کنترل شناسایی و پس از آن نگاشتی از مفاهیم و موضوعات مرتبط با هر زمینه ترسیم گردید. شناسایی استراتژی های کنترل با استفاده از نقاط مرجع استراتژیک که با سایر عناصر هماهنگ بوده زیرا هماهنگی هم معیار صحت است و هم باعث هم افزایی می گردد. نقاط مرجع استراتژیک در این جا میزان تمرکز و کانون توجه تعیین شده و همراه با 16 زیرمقوله و 47 کد (عامل) زیر مجموعه، از جمله یافته های اصلی این تحقیق هستند. بر مبنای الگوسازی نتیجه ای، از میان استراتژی های اولویت دار یکی را انتخاب نموده و به هماهنگی افقی و عمودی مبادرت می ورزیم، برای گونه شناسی استراتژی های کنترل، هر یک از نقاط مرجع استراتژیک (میزان تمرکز و کانون توجه) را به صورت یک طیف در نظر می گیریم تا یک ماتریس دو در دو حاصل شود و سپس استراتژی های کنترل در این خانه ها جای داده می شود. با استفاده از این گونه شناسی چهار استراتژی1) استراتژی های کلیدی عملکرد، 2) استراتژی های سودآوری، 3) استراتژی های تحول و 4) استراتژی های ارتباطی که هماهنگ با الگوی نتیجه ای کنترل استراتژیک لورنژ و الگوی اهرم های کنترل استراتژی سایمونز حاصل شده است.