توسعه ی پایدار روستایی

الگوی اسلامی - ایرانی، با تبیین مبانی، آرمان، رسالت، افق و تدابیر، به دنبال تعیین چارچوب، خطوط اصلی و راهنمای عمل و تصمیم گیری برای پیشرفت است و مهم ترین سند وفاق ملی بعد از قانون اساسی برای پنجاه سال آینده خواهد بود. هدف این مقاله تبیین نسبت الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت و توسعه ی پایدار روستایی است که ضمن تبیین مفاهیم، به ارائه ی نتایج حاصل از غفلت از روستا در الگو و نظام برنامه ریزی ایران در هفتاد سال گذشته پرداخته و این حقیقت تلخ را بیان می کند که الگوی پایه به نوعی تکرار روندهای غیر قابل قبول گذشته و سهل انگاری در توسعه ی آینده ی روستاست. با این الگو نه تنها تداوم توسعه نیافتگی روستاها استمرار خواهد یافت و آثار سوئی بر پیشرفت خواهد داشت و اشتباه تاریخی بی توجهی به روستا تکرار شده، بلکه در تحقق اهدافی که الگو به دنبال آن است اختلال و مانع جدی ایجاد خواهد شد؛ لذا التزام به تحقق مفاد الگو منوط به توجه شایسته به توسعه ی پایدار روستایی و قائل شدن جایگاه مناسب برای آن در الگوست. روش این پژوهش کیفی و کاربردی، موردی، و زمینه ای است که ضمن تبیین توسعه ی روستایی به اصول و چالش ها و نحوه ی تعامل الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت با توسعه ی روستایی می پردازد و تأکید بر بازنگری و تمرکز بیشتر بر مشارکت ذی نفعان و خبرگان روستایی در الگوی پیشرفت، تعامل میان رویکردهای توسعه ی روستایی و قابلیت تحقق الگوی پایه را پیشنهاد می دهد.

 هدف اساسی توسعه، رشد و تعالی همه جانبه ی جوامع انسانی است. هدف این تحقیق نیز شناخت واقعی عدم وصول به توسعه ی پایدار روستایی در چالش با چرخه ی طرح ها و برنامه ی ریزی های انجام شده ی روستایی است. روش این تحقیق توصیفی- تحلیلی و با هدف کاربردی است و از روش تاریخی و کتابخانه ای نیز استفاده و از مدل swot هم بهره گرفته شده است. همچنین، این فرضیه مطرح می باشد که توسعه ی پایدار روستایی، با انسجام، یکپارچگی، رفع مشکلات و تنگناها و رفع چالش چرخه ی طرح ها و برنامه ریزی های روستایی حاصل می گردد. از طرفی، یافته های تحقیق نشان می دهد که در چارچوب سلسله مراتبی، فضاهای روستایی می باید، ضمن پایداری در اجزای تشکیل دهنده ی آن، یعنی محیط اکولوژیک، محیط انسانی و محیط فعالیتی، سهم و نقش خود را در نظام سکونتی تا سطح ملی به منصه ی ظهور برساند. چنین نتیجه گیری می شود که توسعه ی پایدار و یکپارچه ی ملی، ارتباط تنگاتنگ با توسعه ی پایدار در سطح منطقه ای، شهری و روستایی دارد و نمی توان به هیچ وجه توسعه ی پایدار روستایی را از آن جدا یا از نظر دور ساخت. لیکن توسعه ی پایدار روستایی در تمام برنامه ریزی های گذشته، نتوانسته موفقیت لازم را در پی داشته باشد.