مطالب مرتبط با کلیدواژه

معناشناسی هم زمانی


۱.

دلالت های تربیتی معناشناسی «قلب» در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: قلب قرآن کریم دلالت های تربیتی معناشناسی هم زمانی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات مفهوم شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن اخلاق و تربیت در قرآن
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی کلیات فلسفه‌ تعلیم و تربیت
  4. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تربیت تربیت دینی
تعداد بازدید : ۱۷۷۴ تعداد دانلود : ۹۷۴
عناصر تربیت اعم از اهداف، اصول، روش ها، عوامل و موانع تربیت به چیستی انسان، بازگشت دارد. شرط اولیه و اساس در اتقان یافته ها پیرامون چیستی انسان و ساختار وجودی او، بهره مندی از منابع علمی موثق است. در میان منابع موجود، اتکای به قرآن به عنوان منبع اصیل، قطعی الدلاله و قطعی الصدور، انکارناپذیر است. به ویژه آنکه این متن مقدس، رسالت خود و رسول را هدایت و تربیت بشر معرفی کرده است. این مقاله در راستای شناخت انسان با استفاده از روش تحلیل متن در علم «معناشناسی» با رویکرد «هم زمانی» و متمرکز بر مفهوم «قلب» به کشف معنای قلب به عنوان یکی از کلیدی ترین واژه های حوزه انسان شناسی قرآن کریم پرداخته است. این بررسی، بیشتر بر افعال و صفات هم نشین قلب تمرکز دارد. در ادامه براساس فهم هویت قلب، دلالت های ناظر بر تربیت انسان، ارائه شده است؛ «یگانگی منشأ ادراکات، انفعالات و رفتار انسان»، «تأثیر رفتارها بر کارکرد قوای ادراکی»، «ذات خیرطلب انسان»، «هویت یکپارچه خیر او»، «لاینفک بودن تربیت مطلوب از علم، اندیشه و عمل» و «وابستگی درک و فهم انسان به امور عینی و حسی» از آن جمله اند.
۲.

الگوی اهداف تربیت دینی مبتنی بر آموزه های قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم تربیت روابط و شبکه اهداف معناشناسی هم زمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۱ تعداد دانلود : ۴۴۸
در میان عناصر مکوّن تربیت، غایات و اهداف، به سبب جهت دهی به سایر مؤلفه ها (روش ها، اصول، محتوا و ...) محوریت دارند. این پژوهش با استفاده از روش های تحلیل متن در «معناشناسی»1 با رویکرد «هم زمانی»2 به کشف معنا، شبکه مفهومی و طراحی الگوی اهداف تربیت دینی مبتنی بر گزاره های قرآن کریم پرداخته است. از بازشناسی و تبیین چیستی غایت ها و اهداف تربیت بر اساس غایت های مصرّح در خلقت الهی و اهداف فرایند هدایت در قرآن کریم (احسن عملاًًً، عبادت، شکر، اهتداء، رحمت، رشد، فلاح و فوز) و سپس تعیین روابط و شبکه مفهومی حاکم بر آن ها، درمی یابیم که غایت تربیت را «ایمان و عمل صالح» مشخص می کند. این غایت در قالب دو دسته هدف تحقق می یابد؛ اهدافی که خود جزئی از هدف غایی هستند نظیر ایمان و عمل صالح (تقوا به معنای امتثال اوامر و نواهی) و اهدافی که واسطه و معبر رسیدن به اهداف پیشین می باشند (اهداف ابزاری یا عالی). علم آموزی و اندیشه ورزی (تفکر، تذکر، تعقل، تدبر، فقه) از این گونه اند. اندیشه ورزی در طول هدف علم آموزی قرار دارد. اهداف جزئی در سه بخش شناخت یا علم، ایمان و عملکرد (درونی و بیرونی) ارائه گردیده است. رابطه طولی میان این اهداف حاکم است.