لیدن

از زمان چاپ اولین جلد دایرهالمعارف قرآنی لیدن، اندیشمندان مسلمان و دانشجویان رشته-های مرتبط با علوم انسانی سعی در بررسی و نقد مقالات چاپ شده در این اثر مهم و با ارزش قرآنی داشته اند و بسیاری از مدخل های نگاشته شده در این دانشنامه را تحلیل و نقد کرده اند. از مدخل های مهم، دایرهالمعارف، مدخل "یهود و یهودیت" است که آن را آقای اُری روبین، استاد دانشگاه تلآویو و عضو هیئت مشاوران دایرهالمعارف که خود مسئولیت نگارش 15 مدخل دیگر از آن را بر عهده داشته است. یافتن نظرات وی در رابطه با نگاه اسلام به یهودیت حائز اهمیت است و در این تحقیق پس از بررسی مدخل مذکور و منابع نویسنده، می توان دریافت که وی با قرآن آشنایی داشته است. از طرفی نگارنده بر این باور است که اعتقادات یهودی ایشان بر مقالاتش عیان است و استفاده وی از منابعی که توسط غیرمسلمانان نگاشته شده باعث برداشت اشتباه از مبانی اسلام است. این مشکلات موجب شده که محقق بر این مدعا باشد که خوانندگان غیرمسلمان برخی از مدخل های این دایرهالمعارف را به علت عدم دسترسی به منابع صحیح اسلامی، دچار انحراف خواهند شد.

رتبه بندی بین المللی دانشگاه ها از سال 2003 با آغاز به کار رتبه بندی شانگهای (ARWU) کلید خورد. ذینفعان مختلف از جمله مسئولین آموزش عالی در مواجهه با تنوع شاخص ها و روش شناسی های رتبه بندی ها، لازم است تفسیر صحیحی از نتایج و محدودیت های رتبه بندی ها داشته باشند. محورهای مورد بررسی برای 7 رتبه بندی منتخب عبارت بوده اند از: اینکه رسالت و ماموریت رتبه بندی تجاری است یا غیرتجاری، و پژوهشی یا آموزشی؛ جامعه هدف کلیه دانشگاه ها هستند یا دانشگاه های برتر یا دانشگاه های پژوهشی و به چه تعداد بررسی و منتشر می شوند؛ شاخص ها جمیع پنج ماموریت دانشگاه یعنی آموزش، پژوهش، ارتباط با صنعت، همکاری و مشارکت علمی داخلی و بین المللی، و استفاده از دانشجو و عضو هیأت علمی بین المللی را پوشش می دهند و یا خیر؛ داده ها از نوع کتاب شناختی هستند (پایگاه داده ISI یا اسکوپوس یا غیره) و یا پیمایشی و یا منابع خوداظهاری و ثانویه دیگر؛ آیا در تحلیل روند دانشگاه ها صعود و نزول ناشی از تغییر روش شناسی از تغییرات عملکردی دانشگاه ها قابل تفکیک هستند؛ قالب ارائه نتایج؛ و میزان دسترس پذیری و شفافیت نتایج نهایی و نیز داده های خام و روش شناسی از جمله روش نرمالیزاسیون. پاسخ به سوالات فوق کمک می نماید تا در پرتو درک محدودیت ها و ویژگی های متمایز هر رتبه بندی، تصویری یکپارچه تر از دانشگاه ها به دست آید.

دایره المعارف قرآن لیدن(Encyclopedia of the Quran) جدیدترین اثر جامع پژوهشی در غرب در حوزه مطالعات قرآنی وتفسیری است که در سال های 2000 تا 2006م با سرویراستاری خانم دکتر جین دمن مک اولیف(Jane Dammen McAuliffe) در شهر لیدن(Leiden) هلند انجام گرفته و توسط انتشارات بریل(Brill) منتشر شده است. مقاله "زکات"(Alms-giving)، نوشته ی پژوهشگری به نام عظیم نانجی، در جلد اول دایره المعارف قرآن لیدن در صفحات 64 تا 70 به چاپ رسیده است. این مقاله برغم کوشش نویسنده ایرادات بنیادین مواجه است مهمترین مباحثی که در این مقاله مورد نقد و بررسی قرار گرفته اند، چیستی صدقه، ایده آل بخشش از نگاه قرآن، رابطه پرهیزکاری و بخشش، مفاهیم مرادف صدقه، شئون و جهات صدقه، معناشناسی زکات، و روند شکل گیری نهاد تولیت امر صدقه است، که ضمن تأکید بر منابع اصلی از دو نظرگاه برداشت ها وخوانش های ناتمام نویسنده و ارائه تفسیری غیرمستند و متفاوت از آموزه های متون اسلامی و نصوص قرآنی، مورد بررسی انتقادی قرار گرفته اند.