اری روبین

از زمان چاپ اولین جلد دایرهالمعارف قرآنی لیدن، اندیشمندان مسلمان و دانشجویان رشته-های مرتبط با علوم انسانی سعی در بررسی و نقد مقالات چاپ شده در این اثر مهم و با ارزش قرآنی داشته اند و بسیاری از مدخل های نگاشته شده در این دانشنامه را تحلیل و نقد کرده اند. از مدخل های مهم، دایرهالمعارف، مدخل "یهود و یهودیت" است که آن را آقای اُری روبین، استاد دانشگاه تلآویو و عضو هیئت مشاوران دایرهالمعارف که خود مسئولیت نگارش 15 مدخل دیگر از آن را بر عهده داشته است. یافتن نظرات وی در رابطه با نگاه اسلام به یهودیت حائز اهمیت است و در این تحقیق پس از بررسی مدخل مذکور و منابع نویسنده، می توان دریافت که وی با قرآن آشنایی داشته است. از طرفی نگارنده بر این باور است که اعتقادات یهودی ایشان بر مقالاتش عیان است و استفاده وی از منابعی که توسط غیرمسلمانان نگاشته شده باعث برداشت اشتباه از مبانی اسلام است. این مشکلات موجب شده که محقق بر این مدعا باشد که خوانندگان غیرمسلمان برخی از مدخل های این دایرهالمعارف را به علت عدم دسترسی به منابع صحیح اسلامی، دچار انحراف خواهند شد.

در قرآن کریم عبارات گوناگونی جهت عتاب دشمنان اسلام به کار رفته است اما شدیدترینِ این سرزنشها از جهت نام بردن شخص مورد عتاب و تعبیر منحصر به فرد در سرتاسر این کلام الهی، در سوره تبت آمده است تا جایی که مورد توجه برخی مستشرقان قرار گرفته و عبارت ابتدای سوره را اشاره به ماجرایی دانستهاند که بنا به مصلحت مورد غفلت مفسران مسلمان قرار گرفته است. این پژوهش به منظور تبیین آیه «تبت یدا أبیلهب و تبّ» ، مقاله «دستان ابولهب و غزال کعبه» تألیف أری روبین را با استفاده از شیوه کتابخانهای بررسی میکند. روبین این آیه را با سرقت غزال کعبه توسط ابولهب مرتبط میداند. این در حالی است که با فرض صحت این ماجرا، نمیتوان آیه مورد بحث را به آن ارجاع داد، زیرا حکم لازم الاجرایی را برای ابولهب مطرح میکند (قطع دستان) که در واقع اجرا نمیشود و این به نوعی وهن حکم اسلام است. علاوه بر این با توجه به اینکه قدیمیترین منبع این داستان شعر حسان بن ثابت است که آن را خطاب به حارث بن عمر سروده نه حارث بن عبدالمطلب، اصل ارتباط این آیه با سرقت غزال کعبه نفی می گردد.