مشروعیت کاریزماتیک

تاریخ سیاسی ایران سرگذشت حکومت هایی است که با تکیه بر همبستگی های قبیله ای و بهره گیری از عناصر تغلب قدرت یافتند. آنچه از علم سیاسست در این حوزه ی مطالعاتی می توان دریافت آن است که حکومتها برای تداوم قدرت خویش چه در مرحله ی استیلا و چه تثبیت، نیازمند مؤلفه هایی بودند تا بتوانند با تکیه بر آن، سیطره ی خود را بر مردمان بومی توجیه نمایند و بر همین اساس اندیشه وران هر عصر بنابر مقتضیات زمان به توجیه الزام قدرت و رابطه ی حکومت کننده و حکومت شونده در قالب مفاهیم مختلفی از مشروعیت می پرداختند. این پژوهش تلاش دارد با بهره گیری از روش تطبیقی ابتدا به بیان مفهوم مشروعیت سیاسی و منشاء آن از جنبه ی نظری بپردازد و سپس این مفاهیم را در دوره ی مورد نظر، با تفکر اندیشمندان این مقطع تاریخی تطبیق دهد و تحلیل کند. با بهره گیری از تئوری مشروعیت سیاسی می توان چگونگی استیلا، تداوم وانحطاط حکومتها را در ادوار تاریخی ایران میانه تحلیل کرد و اطلاعات تاریخی را تعمق بخشید. همچنین با بسط دانش حاصل از آن سایر اعصار را از آن بهره مند ساخت.

این مقاله به مطالعه تحول گفتمان های سیاسی مطبوعات در حوزه دین و دولت در ایران با تاکید برانواع سه گانه مشروعیت قدرت سیاسی در اندیشه ماکس وبر می پردازد و درصدد است تا ضمن بررسی گفتمان های سیاسی رسمی و مشروعیت مورد نظر آنها در نظام جمهوری اسلامی، جایگاه مشروعیت قانونی را در دوران پس از انقلاب مشخص سازد و در عین حال، دور نمایی از وجه غالب مشروعیت در ساختار سیاسی کشور ارائه دهد. تاکید مقاله بر آن است که از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی، مشروعیت قانونی نظام سیاسی همواره در سایه مشروعیت کاریزماتیک و پس از آن در حاشیه مشروعیت سنتی قرار داشته و به نظر می رسد. این روند در آینده نیز همچنان تقویت می شود.