علوم و فنون نظامی

با توجه به تهدیدهای گسترده ، وجود دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی نظامی در کشورهای اسلامی، می تواند نقش با اهمیتی در انتقال سواد و مهارت نظامی به دانشجویان و کارکنان ارتش های این کشورها داشته باشد. هدف مقاله حاضر مطالعه تطبیقی کشورهای اسلامی در حوزه یاددهی– یادگیری نظامی است که طی آن به صورت موردی دو کشور ایران و مالزی از منظر شاخص های یاددهی– یادگیری نظامی در بازه زمانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی (ره) (به سال 1979 میلادی) و مقطع زمانی پس از انقلاب اصلاحات مالزی به رهبری ماهاتیر محمد ( به سال 1981 میلادی) مورد بررسی قرار گرفته است. در پژوهش حاضر به سنجش و مطالعه وضعیت تعلیم و تربیت نظامی با توجه به شاخص های کلیدی یاددهی– یادگیری در دانشگاه افسری نیروی زمینی دو کشور پرداخته شده است. روش پژوهش حاضر نیز از نوع مطالعات اسنادی– تطبیقی و با بهره گیری از شیوه تحلیل محتوا و نیز روش پیمایشی است. نتایج بدست آمده در این تحقیق نشان می دهد که پس از رخداد انقلاب اسلامی 1979 ایران و تقریباً مقارن با انقلاب اصلاحات مالزی توسط ماهاتیر محمد در سال، دستاوردهای یاددهی– یادگیری ایران در حوزه آموزش عالی نظامی چشم گیرتر بوده است.

هدف از این تحقیق شناسایی و بررسی مؤلفه های دخیل در ارتقای کیفیت یادگیری در دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی نظامی بوده است. روش انجام پژوهش آمیخته و جامعه آماری آن شامل اعضای هیئت علمی، مدرسان شاغل و دانشجویان دانشگاه های پزشکی و پرستاری بقیه الله، دانشکده های مهندسی امام حسین(ع)، علوم و فنون هوایی شهید ستاری و دانشگاه افسری امام علی(ع) بوده است. از میان جامعه خبرگان (استادان) تعداد 23  نفر از میان آنها به صورت هدفمند و با روش گلوله برفی برای انجام مصاحبه عمیق انتخاب شدند. از میان دانشجویان نیز به روش نمونه گیری تصادفی ساده و با استفاده از رابطه کوکران در جامعه محدود تعداد 386 نفر انتخاب گردیدند. برخی از پرسش نامه های عودت داده شده و برخی نیز به علت نقص در خروجی ها کنار گذارده شدند. در نهایت نیز 294 پرسشنامه تکمیل شده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. برای تجزیه وتحلیل داده ها پس از جمع آوری و کدگذاری از روش های آمار توصیفی و استنباطی (میانگین، فراوانی و انحراف معیار، معادلات ساختاری، خی دو، همبستگی و تحلیل واریانس فریدمن) در نرم افزارهای Lisrel و SPSS استفاده شد. تنظیم و تدوین عوامل تشکیل دهنده کیفیت یادگیری در دانشگاه های نظامی در سه بخش صورت گرفت که عبارتند از: نخست بررسی نتایج حاصل از مطالعه پیشینه تحقیق برای به دست آوردن عوامل اصلی تشکیل دهنده کیفیت آموزشی در مؤسسات آموزش عالی نظامی. دوم تنظیم گویه های پرسشنامه برای پیاده سازی اولیه و سوم اجرای نهایی و اعتبار یابی الگوی پیشنهادی برای سنجش کیفیت یادگیری در مؤسسات آموزش عالی نظامی. ضریب روایی عوامل اصلی تأثیرگذار بر کیفیت یادگیری دانشگاه های نظامی از طریق آلفای کرونباخ محاسبه شد و در آخر نتایج به دست آمده از تحقیق به شناسایی مؤلفه های دخیل در ارتقای کیفیت یادگیری در دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی نظامی منتهی گردید.