نفوذ نرم

آمریکایی ها پس از ناکامی های مکرر در پروژه «براندازی» به دنبال «استحاله» و «نفوذ» بر جمهوری اسلامی ایران و سازمان های تصمیم گیر، تصمیم ساز و امنیتی مثل نیروهای مسلح برآمدند. ازاین رو این پژوهش با هدف تبیین سناریوهای نفوذ نرم دشمن در کارکنان سازمان های نظامی انجام شده است. این تحقیق از نظر هدف از نوع تحقیقات کاربردی است که به روش سناریونویسی در دو فاز انجام شده است. در فاز اول فرمایشات مقام معظم رهبری بررسی و تحلیل شده و در فاز دوم بر مبنای نظر خبرگان سناریوهای نفوذ دشمن تبیین گردیده است. جامعه آماری تحقیق در فاز اول همه فرمایشات رهبری بوده و در فاز دوم تعداد 9 نفر از خبرگان حوزه مورد مطالعه بودند که با روش نمونه گیری غیراحتمالی هدفمند انتخاب گردیدند. در فاز اول تحقیق داده های لازم از طریق تحلیل محتوای کیفی فرمایشات مقام معظم رهبری گردآوری گردیده و در فاز دوم با نظر خبرگان عامل های کلیدی و نیروهای پیشران شناسایی و به روش خبرگی نهایی گردید. یافته های تحقیق حاکی از آن است که چهار عنوان سناریو نفوذ برای نیروهای مسلح متصور می باشد؛ نفوذ گسترده در سطح کارکنان (با تأکید بر رویکرد فکری و فرهنگی)، نفوذ جریانی و شبکه سازی، نفوذ موردی در مراکز تصمیم گیری و تصمیم سازی نیروهای نظامی (رده های فرماندهی و مدیریتی) و نفوذ موردی در سطح کارکنان.

نوین، به مثابه یک راهبرد جایگزین تهدید و رابطه هر یک از انواع نفوذ نوین با دستگاه سه طیفی تهدید )که با افزودن تهدید مرکب، که ترکیبی سیال و هوشمند از سه تهدید است، به چهار طیفی ارتقاء یافته است( و همچنین رابطه دو هشدار امام خامنه ای)مدظله العالی( یعنی جنگ نرم و نفوذ می پردازد. برابر این نظریه؛ متناظر با سه نوع تهدید سخت، نیمه سخت و نرم، سه نوع نفوذ نیز متصور است و همانگونه که تهدید سخت سرزمین، «نفوذ سخت » یا همان نفوذ قدیمی امنیتی، با بهره گیری از از ابزارهای سه گانه اغواء، تهدید و تطمیع جلب همکاری با دشمن به روش جاسوس گیری و یا استخدام همکار عمدتا در سطح فرد را دنبال می کند. «نفوذ نیمه سخت » تأمین اهداف تهدید و جنگ نیمه سخت با روشی دیگر و همچنین تسهیل، تمهید و رفع موانع جنگ نیمه سخت در سطح سیستم ها را تعقیب می کند که این جنگ خود وابسته سازی عمیق سیستم های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی را هدف قرار می دهد و اما «نفوذ نرم » اختلال در دستگاه محاسباتی عامه مردم خصوصا مسؤولان و نخبگان را با ترکیبی از آموزه های جنگ نرم و جنگ روانی دنبال می کند، دستگاه محاسباتی وقتی با دستکاری منطق و ارزش های معیار آن و یا بمباران اطلاعاتی و جنگ روانی دچار اختلال شد، حتی از داده های درست، خروجی های غلط به دست می دهد؛ نفوذ مرکب در تناظر با تهدید مرکب، ترکیبی سیال و هوشمند از سه نفوذ سخت )با تمرکز بر افراد(، نیمه سخت )با تمرکز بر سیستم ها( و نرم ) با تمرکز بر افکارو محاسبات عمدتا خواص و مسؤولان( در هریک از سه بعد سیاسی، فرهنگی و اقتصادی یک سیستم اجتماعی استکه به طور همزمان اعمال می شود و متناسب با وضعیت، یکی از سه نوع نفوذ را شدت 1 . استاد دانشگاه جامع امام حسین)ع( فصلنامه آفاق امنیت/ سال هشتم / شماره بیست و هشتم- پاییز 1394 فصلنامه علمی- پژوهشی آفاق امنیت / سال هشتم/ شماره بیست و هشتم-پاییز 1394 36 بیشتری می بخشد. از چهاز نوع نفوذ، نفوذ سخت موردی )فردی( و عمدتا تاکتیکی، نفوذ نیمه سخت جریانی، شبکه ای و عمدتا راهبردی، نفوذ نرم جریانی، اجتماعی و عملیاتی و راهبردی و نفوذ مرکب ترکیب هر سه مورد می باشد. اما استعاره نفوذ نوین معرف نوع متفاوتی از نفوذ )نسبت به نفوذهای چهارگانه( نیست بلکه بیانگر برکشیده شدن نفوذ از سطح یک تاکتیک به یک راهبرد جایگزین تهدید است و می خواهد هشدار دهد که اگرچه مقوله نفوذ موضوع جدیدی نیست و انواعی از آن چون نفوذ سخت )امنیتی( از دیرباز وجود داشته است، اما آنچه جدید است جابجایی راهبرد نفوذ با راهبرد تهدید است؛ یعنی اگر نفوذ سخت )امنیتی( از قبل هم به عنوان یک تاکتیک و نفوذ نیمه سخت )سیستمی( و نرم به عنوان یک عملیات در دستور کار دشمن بوده است اما امروز عملیات شکل دهی نفوذ نوین، راه مقرون به صرفه تری برای رفع نیازها از پرداختن به جنگ یا مداخلات بزرگ تر و گران تر است. نفوذ نوین علاووه بر آن که به لحاظ نوع مرکب است، به لحاظ سهم هم به عنوان یک راهبرد، انتخاب گردیده است تا آن حد که عنداللزوم بتواند جایگزین راهبرد تهدید و جنگ گردد. نظریه حاضر به طور کلی کارکرد انواع نفوذ را اولا؛ تأمین اهداف چهار طیف تهدید به روشی دیگر )غیر از جنگ( و ثانیا؛ تمهید، تسهیل، تسریع و رفع موانع پیروزی در اعمال چهار نوع تهدید و جنگ معرفی می نماید. از همین رو درصدد است رابطه انواع چهارگانه نفوذ را با دستگاه سه طیفی و چهار طیفی تهدید، تبیین و تحلیل درستی از رابطه ای بین جنگ نرم و نفوذ نرم ارائه نماید. در بررسی مسأله از روش کیفی و بهره گیری از تکنیک نظریه پردازی و مطالعه کتابخانه ای و اسنادی استفاده گردیده است.